Kuran’a Göre İbadet

Kur’an’a Göre İbadet (Kulluk) – Önemli Noktalar

1. Kök ve Temel Anlam

   • “İbadet” (عِبادة), “ʿa-be-de” kökünden gelir; “kulluk yapmak, kölelik etmek, boyun eğmek, itaat etmek” demektir.

   • Asıl anlamı, kayıtsız şartsız teslimiyet ve bağlılıktır.

   • Günümüzdeki dar anlamıyla yalnızca ritüelleri ifade etmesi, Kur’an’daki geniş anlamından bir sapmadır.

2. Dinî Terim Olarak

   • “Kulun, sahibine/yaratanına, O’nun verdiği görevleri kayıtsız şartsız kabul edip yerine getirmesi”dir.

   • Bu görevlerin bütünü Kur’an adlı talimatnamede bildirilmiştir.

3. Kapsamı

   • Sadece namaz, oruç, zekât gibi birkaç amel değil;

     • Okumak, yazmak, temiz olmak

     • Yetimleri korumak, adaletli olmak, helal kazanmak

     • Doğruluk, dürüstlük, ölçü-tartıda dürüstlük, rüşvetten kaçınma

     • Kötülükleri engellemek, iyiliği yaymak

   • Tüm emir, yasak ve tavsiyeler ibadetin parçasıdır.

4. Amacı

   • İnsanı olgunlaştırmak, fıtrî zaaflarını (zalimlik, cimrilik, hırs, bencillik vb.) törpülemek

   • Barış ve huzuru temin etmek

   • Allah’ın bu görevlerden bir çıkarı yoktur; ibadet insanın kendi yararınadır.

5. Sapmalar

   • Allah’tan başkasına ibadet etmek: melekler, peygamberler, cinler, evliyalar, putlar vb.

   • Hevâ, para, makam, ideoloji gibi “tağutlar”a farkında olarak veya olmayarak kulluk.

   • Tarihte ve günümüzde, ibadetin özünden uzaklaşılıp şekilciliğe indirgenmesi.

6. Toplumsal Boyut

   • Sağlıklı bir düzen için kusursuz kurallar gerekir; bunu ancak çıkar gözetmeyen, her şeyi bilen Allah koyabilir.

   • İnsan koyarsa çıkarcılık ve zulüm kaçınılmazdır.

7. Firavun Örneği (Müminûn 45-47)

   • Firavun, İsrailoğullarını sosyal, hukuki ve ekonomik olarak “kul” statüsünde tutmuştu.

   • Musa ve Harun’a “Kavimleri bize kulluk ederken biz bu iki beşere mi inanacağız?” diyerek kibir gösterdi.

   • Bu örnek, ibadetin sadece Allah’a yapılması gerektiğini gösterir.

8. Sonuç

   • İbadet, Allah’a mutlak teslimiyet ve O’nun tüm talimatlarını hayata geçirmek demektir.

   • Peygamberler önce bu görevi kendileri uygulamış, sonra öğretmişlerdir.

   • Allah’tan başkasına ibadet şirk kabul edilmiştir.