Mele-i A‘lâ nedir ? 📌

📌 Mele-i A‘lâ nedir?

"Mele-i a‘lâ" ifadesinin, geleneksel tefsirlerdeki "yüce melekler topluluğu" anlayışının aksine, doğrudan "vahiy" ve özellikle "Kur'an" anlamına geldiği görüşü savunulmaktadır. Bu bakış açısını detaylandırarak ve Kur’an ayetlerine dayalı bir kelime analizi yaparak yeniden ele alabiliriz.

1. Kelime Analizi:

• Mele’ (ملأ):

  • Sözlük Anlamı: “Dolu olan, depo” anlamına gelir.

  • Kullanım Alanı: Zamanla mecaz anlam kazanarak “toplumun ileri gelenleri, reisler” için de kullanılmıştır.

  • Vahiy Bağlamı: Burada “mele-i a‘lâ” ifadesinin “yüce dolu” veya “yüce depo” anlamında, bilgi ve hikmetle dolu olan Kur’an’ı ifade ettiği ileri sürülmektedir.

• A‘lâ (الأعلى):

  • Anlamı: “Yüce, en yüksek.”

  • Kullanım: Burada Kur’an’ın yüksek değerine ve ilahi bilgilerin yüceliğine işaret eder.

2. Kur’an Ayetleri Bağlamında Analiz:

• Sâffât 37/8:

  • Geleneksel Yorum: Melekler arasındaki bir topluluğu ifade eder.

  • Alternatif Yorum: “Mele-i a‘lâ” burada, Allah’tan gelen vahyi veya Kur’an’ı ifade eder. Şeytanların “mele-i a‘lâ”ya müdahale etmeye çalışmaları, vahye karışma çabası olarak yorumlanır.

• Sâd 38/69:

  • Geleneksel Yorum: Meleklerin aralarındaki tartışmayı ifade eder.

  • Alternatif Yorum: Bu tartışma, aslında Kur’an’ın içeriği ve hakikatleri üzerine müşriklerin yaptığı tartışmadır. Hz. Peygamber, Kur’an vahyedilmeden önce bu tartışmalar hakkında bilgi sahibi değildi.

3. Kur’an’ı "Mele-i A‘lâ" Olarak Yorumlamanın Delilleri:

• Kur’an’ın Depo Niteliği:

  • En‘âm 6/38: “Biz Kitap’ta hiçbir şeyi eksik bırakmadık.”

  • En‘âm 6/59: “Gaybın anahtarları O’nun yanındadır.”

  • Yâ-Sîn 36/12: “Her şeyi apaçık bir Kitap’ta kaydettik.”

  • Bu ayetler, Kur’an’ın her türlü bilgiyi içeren bir hazine (depo) olduğunu ifade etmektedir.

• Hz. Peygamberin Bilgisizliği:

  • Kâf 50/22: “Sen bu bilgiden gafildin.”

  • Kasas 28/86: “Sana bu Kitap geleceğini ummuyordun.”

  • Bu ayetler, Kur’an’ın Hz. Peygamber için de bir “sürpriz” olduğunu ve bu nedenle “mele-i a‘lâ”ya dair bilgisinin olmadığını belirtir.

4. Kur’an’daki Tartışmalar ve “Mele-i A‘lâ”:

• Müşriklerin Kur’an’a İtirazları:

  • Yûnus 10/15-16: Kur’an’ı değiştirme talepleri.

  • İsrâ 17/73-75: Kur’an’ın mesajını etkisiz kılma çabaları.

  • Nahl 16/43-44, Enbiyâ 21/7: Ehli Zikr’e (bilgi sahiplerine) başvurulması.

  • Bu ayetler, Kur’an’ın tartışma konusu olduğunu ve bir bilgi deposu niteliği taşıdığını gösterir.

5. Sonuç:

• Geleneksel tefsirlerde “mele-i a‘lâ” ifadesi genellikle “melekler topluluğu” olarak yorumlanır. Ancak Kur’an ayetlerinin bağlamı, bu ifadenin “vahiy” veya “Kur’an” anlamına da gelebileceğini göstermektedir.

• “Mele-i a‘lâ” ifadesinin “yüce depo” veya “yüce bilgi kaynağı” olarak Kur’an’ı tanımlaması, metnin kendisi ve ayetlerin bağlamı ile desteklenmektedir.

• Bu yorum, Kur’an’ın kendisini bilgi ve hikmetle dolu, her türlü ihtiyaç için yüce bir kaynak olarak sunma anlayışıyla uyumludur.