Attığın Zaman Sen Atmadın, Allah Att
“Attığın Zaman Sen Atmadın, Allah Attı”: Kur’an’da Fiil, Fail ve Tevhid 1. Giriş Kur’an’da insan fiilleri çoğu kez çift yönlü anlatılır: Görünürde insan yapar, fakat hakikatte Allah’tır yaratan. Bu çerçevenin en çarpıcı örneği Enfâl Suresi 17. ayettir: “Onları siz öldürmediniz, Allah öldürdü. Attığın zaman sen atmadın, fakat Allah attı.” Bu ifade, hem insan iradesi ile Allah’ın kudreti arasındaki dengeyi, hem de savaşın mahiyetini ortaya koyar. --- 2. Ayetin Bağlamı: Bedir Savaşı Bedir, sayıca ve imkânca az bir topluluğun Allah’ın yardımıyla büyük bir orduyu yenmesidir. Burada Peygamber’in attığı bir avuç taş, düşman saflarında paniğe yol açmıştır. Olağan şartlarda bu sonuç mümkün değildir. Bu yüzden ayet, fiilin insana nispet edilmesini reddeder ve hakiki faili Allah’a bağlar. --- 3. Fiil ve Fail İlişkisi Kur’an, insana eylem sorumluluğu yükler; fakat fiilin yaratıcısını Allah olarak gösterir. İnsan irade eder ve çabalar (kesb). Allah yaratır ve sonucu takdir eder (halk). Bu, “sen att...