📥 RUH Kurana göre nedir ?
---
1. Kelime Kökeni ve Anlam Alanı
Ruh (رُوح) kelimesi Arapça kökenlidir. Kökeni "ر-و-ح" (r-w-ḥ) fiil köküdür.
Bu kök, temel olarak "esmek, hareket etmek, canlandırmak, ferahlık vermek" gibi anlamlara gelir.
Fiil olarak kullanıldığında "raḥa" dinlenmek, ferahlamak; "yarūḥu" esmek, gitmek anlamlarını taşır.
Rîh (رِيح) aynı kökten gelir ve "rüzgâr" demektir. Dolayısıyla "ruh", soyut ve canlandırıcı bir etkiyi anlatan bir kavramdır.
---
2. Kur’an’daki Kullanım Biçimleri
Kur’an’da “ruh” kelimesi çeşitli bağlamlarda kullanılır. Cebrail anlamı çoğunlukla geleneksel yorumlara dayanır; ancak kelimenin kendisi “vahiy”, “ilahi ilham”, “canlılık verici bilgi”, hatta doğrudan “hayat özü” gibi anlamlarla karşımıza çıkar:
a. Ruh ve Vahiy/İlahi Bilgi:
“Ruh’ul-Kudüs”: Kudüs (kutsal) ruh anlamında, temizleyici ve arındırıcı vahiy etkisiyle ilişkilidir.
“Ruh'ul-Kudüs onu senin Rabbinden hak olarak indirdi.” (Nahl 16:102)
“Ruh”un indirilmesi:
“Kullarından dilediğine emrimizle ruhu indiririz.” (Şûrâ 42:52)
Buradaki ruh, doğrudan vahiydir; insanın kalbine indirilen ilahi bilgidir.
b. Ruh ve Hayat/Cansızlıktan Diriliş:
“Adem’e ruhumdan üfledim...” (Hicr 15:29, Sâd 38:72)
Bu kullanımda “ruh”, Allah’tan gelen bilinç kıvılcımı, insanı hayvanî olandan ayıran idrak ve ahlaki kapasite olarak okunabilir.
“O, hanginizin daha güzel iş yapacağını denemek için ölümü ve hayatı yaratandır.” (Mülk 67:2)
Hayatın kaynağı olan “ruh”, canlılık ve sorumluluk anlamında düşünülmelidir.
c. Ruh’un Emr ile İlişkisi:
“Ruh, Rabbimin emrindendir.” (İsrâ 17:85)
Bu ayet ruhun mahiyetini sorgulayanlara bir cevap niteliğindedir: Ruh, insan aklının kuşatamayacağı, sadece "emr"le (ilahi irade ve düzenle) ilişkili bir varlıktır.
---
3. Kavramsal Özet
Ruh, Kur’an’da çok katmanlı bir kavramdır:
Vahiysel bilgi / ilahi kelam (bilinç taşıyan bilgi)
Canlılık / hayat veren nefes
Ahlaki sorumluluk kapasitesi
İlahi buyrukla bağlantılı sır (emr)
Kur’an’da hiçbir ayette doğrudan "Ruh = Cebrail" denilmez. Bu eşitleme, daha çok rivayet ve klasik tefsir geleneğiyle şekillenmiştir.
---
