KURANDAN DERSLER ÇIKARMAK 🌐

Kur’an’da Felah Kavramı: Toprağı Yarmaktan Kurtuluşa Giden Yol Kur’an’da sıkça geçen “felah” (فلاح) kavramı genellikle “kurtuluş” olarak çevrilmiştir. Ancak Arapça kökeni itibariyle kelimenin anlamı, yüzeydeki pasif bir “kurtulma” hâlinden ziyade, aktif bir çaba ve engeli aşma eylemini ima eder. Bu çalışma, “felah” sözcüğünün Kur’an’da hangi bağlamlarda ve ne tür bir kurtuluş anlamı taşıdığını irdelemeyi amaçlamaktadır. Sözcüğün semantik kökeninden hareketle, Kur’an’da yer alan tüm kullanımlar mecazî ve temsili düzlemde analiz edilmiştir. Kur’an’da “kurtuluş” kavramı çeşitli sözcüklerle ifade edilmiştir: “نجاة” (necat), “فوز” (fevz), “خلاص” (halâs) ve “فلاح” (felah). Bunlardan “felah” kavramı, özellikle ahlâkî ve sosyal sorumluluk bağlamında kullanılmasıyla öne çıkar. Bu kavramın kök anlamı olan “yarmak”, yüzeyin altına inme, engeli aşma ve neticeye ulaşma çabasını vurgular. Dolayısıyla “felah”, yalnızca edilgen bir kurtuluş değil; çaba, azim ve dirayet gerektiren bir sonuca erişme...

Kur’an’da “أَوْ (ev)” Edatı: Seçimden Tefekküre Bir Anlam Haritası Arapça’daki “أَوْ” (ev) edatı, genellikle “veya” olarak çevrilir. Ancak bu çeviri, Kur’an’daki kullanım zenginliğini karşılamaktan uzaktır. Kur’an’da “ev” edatı yalnızca iki seçenek sunan bir bağlaç değildir; aynı zamanda ibhâm (belirsizlik), tefannün (çeşitleme), idrâb (öncekini geçersiz kılma) ve tahyîr (seçim hakkı tanıma) gibi çok boyutlu anlam işlevlerine sahiptir. Bu makalede, Kur’an’daki “ev” edatının temel kullanım türleri örnek ayetlerle sınıflandırılarak açıklanacaktır. 1. Tefannün (Çeşitleme): Durum Varyasyonları Sunma “Ev” edatı bazı ayetlerde olayın farklı biçimlerde gerçekleştiğini, birden fazla varyantının mümkün olduğunu gösterir. Bu, mutlak bir belirsizlik değil; anlamın genişlemesi ve zenginleşmesi anlamına gelir. 🔹 A’râf 7:4 “Biz nice kentleri yıkıma uğrattık. Azabımız onlara ya gece uyurlarken, ya da gündüz dinlenirken geldi.” (فَأَتَاهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ) Burada “ev”...

Kur’an’da “Ehl” Kavramı: Yakınlığın Niteliği ve Ehliyetin Ölçüsü 📖 Ehl Ne Demektir? “ Ehl (أهل) ” kelimesi Arapça’da, “ niteliksel olarak oluşturulan yakınlık ”, yani bir değerin, bir kavramın, bir kişinin veya bir mekânın kendisine yakın gördükleri anlamına gelir.  Bu bağlamda kişinin “ehl”i; sadece eşi, çocukları, torunları gibi nesep bağı taşıyan yakınları değil; aynı zamanda inanç, meslek, sanat, mekân ve değer ortaklığı kurduğu kimselerdir. Kur’an bu kelimeyi hem maddi hem de manevi bağlamlarda çok çeşitli şekillerde kullanır. Böylece “ehl” kavramı üzerinden, bireyin hem toplumsal hem de inançsal aidiyet haritası çizilir. 📌 1. Ehl: Nesep, Mekân ve Din Üzerinden Kurulan Yakınlık Kur’an’da, bazı ayetlerde “ehl” kelimesi, kişinin ailesi, akrabaları, aşireti anlamında geçer: Nisâ 4/35: "Eğer karı-koca arasında anlaşmazlıktan korkarsanız bir hakem erkeğin ehlinden, bir hakem de kadının ehlinden gönderin." Kasas 28/29: "Mûsâ, süresini tamamlayınca eh...

Kur’an’da "قضى (Qazâ)" Kavramı: İlahi Kararın Bilince Yansıması ve Salâtın İkame Edilmesi Giriş: Qazâ’nın Anlam Derinliği Kur’an’da sıkça geçen "قضى / qazâ" fiili, yüzeysel anlamıyla “bitirmek” ya da “kaza etmek” şeklinde anlaşılmıştır. Ancak kelimenin Kur’an’daki bağlamları incelendiğinde esas anlamı, bir işin zihinsel ve ilkesel düzeyde kararlaştırılması, hükmünün verilmesi ve tamamlanmasıdır. Yani “qazâ”, bir iradenin şekillendiği, işin karar aşamasına geldiği anı temsil eder. Bu temel üzerine bina edilerek, Kur’an’da salât, hac, cuma gibi kavramların nasıl kararlaştırma (qazâ) ve ardından ikame (ayağa kaldırma, uygulama) sürecine bağlı olarak işlendiği gösterilecektir. --- 1. Qazâ: Kararın Verilmesi, Hükmün Kesilmesi Qur’an’da qazâ fiili şu şekillerde anlam kazanır: “Ve qadâ rabbuke…” (Rabbin hükmetti / kararlaştırdı...) [İsrâ 17:23] “Felemmâ qazaynâ aleyhi’l-mevt…” (Ona ölümü hükmettiğimizde...) [Sebe’ 34:14] Bu kullanımlar, “ qazâ ”nın ilahi bir karar ilanı ...

HIRSIZLIK -1 ? Ellerini kesin ! HIRSIZLIK 2 ? Ceza olarak İbrahimi gelenek ! 🪓 HIRSIZLIK 3️⃣ – Adaletin Derin Boyutu: Yetim Malı, Tartı, Zimmet Kur’an’da Hırsızlık Yalnızca “Çalma” Değildir Kur’an, hırsızlığı yalnızca bir kişinin başkasına ait mala gizlice el koyması olarak sınırlamaz. Aksine, ahlakî, ekonomik ve yönetsel yozlaşmanın her türünü bu kapsama dahil eder. Hırsızlık, Kur’an’a göre gizli bir el uzatma değil; açıkça bir hak gaspıdır. Ve bu gasp, her zaman mal çalmakla olmaz. --- 🧒 1. Yetim Malı Yemek – Güçlünün Hakkı Ezmesi > “Yetimlerin mallarını haksız yere yiyenler, karınlarını ateşle doldurmuş olurlar. Onlar alevli ateşe gireceklerdir.” (Nisâ 4:10) Yetim; korunmasız, güvencesiz, ekonomik olarak zayıf bireyi temsil eder. Onun malına el uzatmak: Yalnızca mala değil, masumiyete saldırıdır. Bir tür "devlet eliyle yapılan hırsızlıktır", çünkü çoğu zaman koruyucu pozisyondaki kişi (veli, yönetici) bu suçu işler. Kur’an bu eylemi doğrudan cehennemlik büyük günah il...

Allah’ın Belanlandırması: Kur’ân’da Lanet, Gazap, Azap ve Musibet Kavramlarının Temsilî ve Mecazî Yorumu Giriş: Belanlandırma Ne Demektir? Günümüzde halk arasında sıkça duyulan “Allah’ın belasını vermesi” yahut “belanlandırması” gibi ifadeler, Kur’an bağlamında anlam arandığında çeşitli ilahî müdahale türlerine işaret eder. Bu türden ilahî müdahaleler bazen rahmetten dışlanma (lanet), bazen kutsal öfke (gazap), kimi zaman da cezalandırma (azap) veya sarsıcı uyarı (musibet) biçiminde tezahür eder. Bu çalışmada, söz konusu dört kavram hem lüghavî kökenleriyle , hem de temsilî-mecazî düzeyde insan bilinci, toplumsal yozlaşma ve manevî sorumluluk ekseninde yorumlanacaktır. 1. Lanet (لعنة): Rahmetten Uzaklaştırılma 🧾 Lügavî Anlam: Kök: ل ع ن “Uzaklaştırmak”, “rahmetten dışlamak”, “yüz çevirmek” 📖 Kur’an’da Kullanım: Kur’an’da lanet, özellikle iblis , kâfirler , haddi aşan topluluklar ve bozguncular için kullanılır. “Allah ona (iblise) lanet etti.” (Nisâ 4:118) “Al...

🔍 Zekeriya Nebi: Sessizliğin İçinde Bir Duadır Kur’an’da Zekeriya Nebi’nin anlatımı, gözlerden uzak, derin bir iç dua ve beklentinin sessiz bir çığlığı gibidir. O, gür sesle değil; içli, mahzun ve gizli bir sesle Allah’a seslenir: “Orada Zekeriya Rabbine dua etti: ‘Rabbim! Bana tarafından temiz bir nesil ver. Şüphesiz ki Sen duayı işitensin.’” (Âl-i İmrân 3/38) 🤲 Dua Eden Bir Adamdı, Umudun Sembolü Oldu Yaşlanmıştı. Saçları ağarmıştı. Eşi kısırdı. Görünüşte umut yoktu. Ama duadan vazgeçmedi.  “Dedi ki: Rabbim! Benim kemiklerim zayıfladı, başım bembeyaz parladı. Ve ben, sana ettiğim dualarda hiçbir zaman mahrum olmadım.” (Meryem 19/4) Zekeriya'nın duası, "mantıksız" şartlara rağmen Allah'a güvenmenin adıdır. 🤫 Rabbiyle Arasında Bir Fısıltı  “Zekeriya, Rabbine gizlice bir dua etti.” (Meryem 19/3) Bu ayetteki “gizlice” (nîdâen ḫafiyyâ) ifadesi, yalnızca sesi kısmak değil, kalpten bir duadır. İçten, samimi, sessiz ama etkili. Kur’an, onun bu sessizliğini yüceltiyor. Çü...

Bu makalede,  Kur’an’ın farklı muhataplara hitap biçimlerini de ele alacaktır: mümin, insan, ahlâk yoksunları, ehli kitap, nebiler, toplumlar vb. --- 📘 Kur’an’da Hitaplar ve Üslup: Kime, Nasıl, Neden? 🧭 Giriş: Kur’an’ın Dili Bir Savaş Aracı Değil, İnşa Etme Sanatıdır Kur’an, sadece emir ve yasaklar bütünü değil; aynı zamanda bir iletişim metni, bir hitap sanatıdır. Her ayet bir muhataba seslenir. Ancak bu sesleniş, rastgele değil; bağlamına, muhatabın durumuna ve niyete göre biçimlenmiş, ölçülü ve amaçlıdır. Kur’an, hakikati iletme çabası içinde muhatabını aşağılamaz; onu anlamaya davet eder. --- 📌 1. Hitap Biçimleri: Kur’an’da Kime Nasıl Seslenilir? Kur’an’daki hitaplar, içerdiği zamir ve çağrı biçimlerine göre birçok grupta toplanabilir. Her bir hitap, muhatabın durumuna göre özel bir anlatım içerir: 🔹 a. Ey İnsanlar (يَا أَيُّهَا النَّاسُ) Evrensel çağrı. İnanan-inanmayan ayrımı olmaksızın tüm insanlığa yönelik uyarı ve öğütleri içerir. Bakara 21: “Ey insanlar! Sizi ve sizde...

Kur’an’da ÂİLE Kavramı: Nesep mi, Manevî Miras mı? Ali İmran 33 Bağlamında Bir Tahlil 🌿 GİRİŞ Kur’an’da sıklıkla geçen “âl (آل)” kelimesi, çoğu zaman klasik tefsirlerde “aile” veya “nesil” olarak tercüme edilmiştir. Ancak bu kavramın, Kur’an’daki diğer kullanımları dikkate alındığında, sadece biyolojik bir aileye değil, aynı zamanda bir fikir ve iman topluluğuna işaret ettiği anlaşılmakta ve çok daha geniş bir anlam yelpazesine sahip olduğu gözlemlenmektedir. Ali İmran 33. ayet bu kavramın merkezinde yer alır: “Şüphesiz Allah, Adem’i, Nuh’u, İbrahim ailesini (âl-i İbrahim) ve İmrân ailesini (âl-i İmrân) âlemler üzerine seçti.” (Ali İmran, 3/33) Bu çalışma, “âl” kavramının Kur’an’daki anlam dünyasını, dilsel kökenlerini ve tefsir literatüründeki yorumlarını tartışarak, biyolojik bir soy mu yoksa iman temelinde bir miras topluluğu mu olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. 🔍 1. “ÂL” KELİMESİNİN LÜGAVİ VE ETİMOLOJİK ANALİZİ Âl (آل) kelimesi, Arapça kökenli olup “evlâ (dönmek, aidiyet)...

Kur'an'da Lanetli Ağaç (الشجرة الملعونة): Sembolik Bir Analiz Kur’an’da “lanetli ağaç” ifadesi yalnızca bir kez, İsrâ Suresi 17:60 ayetinde geçmektedir. Bu ifade, vahiy metinleriyle ilgilenen müfessirler ve filozoflar tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır. “Ağaç” (شجرة) kavramı Kur’an’da çeşitli bağlamlarda kullanılırken, “lanetlenmiş” (ملعونة) sıfatıyla birleşmesi, onu diğerlerinden ayıran metafizik bir anlam katmanı oluşturur. Bu makale, “lanetli ağaç” kavramının Kur’an’daki bağlamını, dilsel kökenlerini, klasik tefsirlerdeki yorumlarını ve geniş sembolik açılımlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kavramın sadece bireysel bir uyarı değil, aynı zamanda toplumsal düzenler için de bir felaket sembolü, yani cennet gibi bir toplumu cehenneme çeviren bir fitne mekanizması olduğu tezi üzerinde durulacaktır. Ayetin Bağlamı: İsrâ 17:60 İlgili ayet şöyledir: “Hani sana dedik ki: Rabbin insanları kuşatmıştır. Sana gösterdiğimiz o rüya ile Kur’an’daki lanetli ağacı insanlar içi...