Kayıtlar

necm 32 etiketine sahip yayınlar gösteriliyor

Kendini Aklayanlar, Hakikati Kirletir

Resim
  Kendini Aklayanlar, Hakikati Kirletir ​Kur’an’da Nefsi ve Grubu Temize Çıkarma Eleştirisi ​Giriş: Aklanma Arzusu ve Hakikatin Gölgesi ​İnsanın en güçlü savunma refleksi, hatasını kabul etmek değil, onu aklamaktır . Bireyler gibi topluluklar da kendi yüzlerini "temiz" göstermek için hakikati eğip bükerler . ​Kur’an, bu zihinsel ve ahlaki savrulmayı “tezkiye” kavramı üzerinden teşhir eder. Bu, sadece bireysel kibri değil, cemaatçi, mezhepçi ve ideolojik ben-merkezciliği de hedef alan çarpıcı bir uyarıdır: ​“O hâlde kendinizi temize çıkarmayın ; kimin gerçekten sakındığını en iyi bilen O’dur.” (Necm, 53/32) ​Çünkü “ben haklıyım, biz haklıyız” diyen bir dil, hakikati kendi rengine boyar ve onu kirletir. ​1. Tezkiye: Aklanmanın Psikolojisi ve Kibri ​“Tezkiye” kelimesi, hem arınma hem de temize çıkarma anlamına gelir, ancak Kur’an bağlamında bu iki anlam arasında derin bir ayrım vardır. İnsanın kendini veya grubunu "kusursuz" ilan etme çabası, bizzat arın...

Ahlaki Yargı, Empati ve Sınanmışlık Bilinci Üzerine

Resim
Ahlaki Yargı, Empati ve Sınanmışlık Bilinci Üzerine Günah ve Sınav: İnsanın Zaaf Alanları Kur’an, insanın zaaflarla donatıldığını açıkça bildirir:  “İnsan zayıf yaratılmıştır.” (Nisâ 4/28) Bu zayıflık, fiziksel ya da zihinsel bir eksiklik değil, sınanma potansiyeli olan yönlere işarettir. Her birey farklı alanlarda imtihana tabi tutulur: Kimisi öfkesini kontrol etmekte zorlanır, kimisi şehvetini, kimisi mal ve güç hırsını dizginlemekte. Bu çeşitlilik, insanların aynı günahlar üzerinden değil, kendi zaaf noktaları üzerinden sınandığını gösterir. --- Masumiyetin Koşullu Görünürlüğü Bir kişinin belli bir günaha bulaşmamış olması, onun mutlak anlamda masum olduğu anlamına gelmez. Belki de o kişi, o günah ile sınanacak zemine hiç çıkmamıştır. Örneğin, yoksullukla sınanmayan birinin hırsızlıktan uzak durması, ahlaki erdemden çok şartların lütfu olabilir. Bu, şöyle bir Kur’anî uyarıyla örtüşür:  “Eğer Allah insanlara rızkı bol bol verseydi, kesinlikle yeryüzünde azarlardı. Ancak O, d...