KISAS: Kuran’da Adaletin ve Hayatın Korunması

 

KISAS (Bakara 178-179) – Kapsamlı Analiz

Kur’an’da kısas (قِصَاص) kavramı, hem hukuki hem toplumsal hem de ahlâkî boyutlarıyla hayatın korunması ve adaletin sağlanması amacıyla ortaya konmuştur. Bu bağlamda Bakara 178-179 ayetleri, ölümlü olaylarda uygulanacak adil karşılık ilkesini ve toplum için hayatî derslerini açıklamaktadır.

---

1. Hukuki Boyut

Temel İlke:

• “Ölümlü olaylarda kısas” → Haksız yere bir can alanın eşdeğer bir karşılıkla cezalandırılması.

• Bu, bireyin hayat hakkını koruyan bir adli denge mekanizmasıdır.

Uygulama Detayları:

• “Hüre hür, köleye köle, kadına kadın” → Kısasın uygulanmasında statüye göre eşitlik; ölenin statüsüne uygun adalet.

• Kısasın misliyle uygulanması, toplumsal zulmü ve intikam duygusunu önler.

---

2. Toplumsal Boyut

Af ve Bağış:

• “Ölenin kardeşi tarafından bir şey karşılığı bağışlanırsa” → Ölenin yakınları, kısas yerine maddi ödeme veya bağış kabul edebilir.

• Bu, toplumsal uyum ve insani ilişkilerin korunmasını sağlar.

Örfe Uyum:

• Af veya bağış durumunda, toplumun örf ve adeti gözetilmelidir. Bu, adaletin sert değil, dengeli ve insani bir şekilde uygulanmasını vurgular.

---

3. İlahi Boyut

Rahmet ve Hafifletme:

• “Bu, Rabbiniz tarafından bir hafifletme ve bir rahmettir.”

• Kısasın amacı ceza vermek değil, toplumda hayatı korumak ve adaleti tesis etmektir.

Sınırları Aşanlar:

• “Kim sınırları aşarsa, acı veren azap onun içindir.”

• Adaleti gözetmeyen veya kısas ilkesini çiğneyenler, Allah’ın adaletince cezalandırılır.

---

4. Hayatın Korunması Boyutu

• 179. ayette: “Allah’ın koruması altına girersiniz diye bu âdil karşılık ilkesinde sizin için hayat vardır.”

• Kısas, sadece ceza değil, hayatı koruyan bir mekanizmadır.

• Akıl ve adaletle hareket edenler, hem bireysel hem de toplumsal hayatı güvence altına alır.

---

5. Dersler ve Hayatî Mesajlar

1. Adaletin Önemi: İnsan hayatı kutsaldır; adil karşılık hayatı korur.

2. Toplumsal Denge: Kısas, intikam duygusunu önler ve toplumsal düzeni sağlar.

3. İnsani Hafifletme: Af ve bağış, merhamet ve insanî değerleri güçlendirir.

4. İlahi Rahmet: Allah’ın koyduğu kurallar, merhamet ve hikmet içerir.

5. Akıl ve Takvâ: İlkeyi kavrayan ve uygulayan kişiler, hayatı hem bireysel hem toplumsal olarak korur.

---

💡 Özet:

Kısas, Kur’an’da bir hayat güvenliği ve adalet sistemidir. Ceza ve misilleme gibi görünen yönü, aslında toplumda denge, merhamet ve hayatın korunması içindir. Bu nedenle Bakara 178-179, yalnızca hukuki bir emir değil, hayatî bir prensip olarak anlaşılmalıdır.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın. 

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

• 🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻