Kuran’ın Canlı Dili: Mecaz ve Benzetme
KUR’AN’DA MECAZ VE BENZETME 1. Mecaz Nedir? Mecaz, bir sözcüğü gerçek anlamının dışında, başka bir anlamda kullanma sanatıdır. Sözü daha canlı, çarpıcı ve etkili kılmak amacıyla başvurulur. Mecazın zıddı ise “hakikat”tir. Kur’an’da sıkça geçen “şeytan” kavramı buna güzel bir örnektir. Kur’an, şeytanı kötülüğün kaynağı olarak betimler. Bu kullanım, günlük dilde “trafik canavarı” veya “enflasyon canavarı” gibi tabirlere benzer. Kimse gerçek bir canavardan söz etmediğini bilir; maksat mecazîdir. Aynı şekilde, Kur’an’daki “şeytan” ifadesini de yalnızca somut bir varlıkla sınırlı düşünmek doğru değildir. Dolayısıyla Kur’an’daki konuşma üslubunda, benzetme ve mecaz sanatlarını göz ardı etmek, kitabı anlamada ciddi sorunlara yol açar. 2. Kur’an’daki Mecaz Kullanımları 2.1. Genel Mecazlar “Şu dünyada kör (a‘ma) olan kimse, ahirette de kördür, yolu daha sapıktır.” (İsrâ 17/72) Buradaki “körlük” bedensel bir eksiklik değil, “dalalet” yani doğru yolu bulamama hâlidir. “Oruç ge...