⏳️ ORUÇ "Ceza olarak"
Kur’an’da oruç (sıyām) bazı durumlarda bir farz ibadet olarak, bazı durumlarda ise bir ceza veya telafi yöntemi olarak geçer. Ceza bağlamında oruç, özellikle yapılan hataların telafisi için bir alternatif ya da zorunlu uygulama olarak sunulur. İşte bu bağlamda geçen ayetler:
---
1. Ramazan orucunun kazası ve fidye alternatifi
Bakara 2:184
> "Sayılı günlerde (oruç tutun). Sizden kim hasta olur ya da yolculukta bulunursa, tutamadığı günler kadar başka günlerde oruç tutsun. Oruç tutmaya gücü yetmeyenler için bir yoksul doyumu fidyedir. Kim gönülden bir hayır işlerse bu kendisi için daha hayırlıdır. Ama oruç tutmanız, eğer bilirseniz, sizin için daha hayırlıdır."
Burada, orucun tutulamaması durumunda fidye verilmesi ve bu durumda da tercihen oruç tutulmasının daha hayırlı olduğu belirtilir. Bu bir tür bedenî ibadetin malî ibadetle telafisi durumudur.
---
2. Hacda ihramlıyken avlanma cezası
Maide 5:95
> “Ey iman edenler! Siz ihramlıyken avı öldürmeyin. Sizden kim onu kasten öldürürse, ceza olarak öldürdüğü hayvanın benzeri bir hayvanı... Kâbe’ye ulaşacak bir kurban olarak sunması gerekir. Veya bir miskini doyurmak yahut bunun karşılığında oruç tutması gerekir..."
Burada, ihramda avlanmanın cezası olarak üç alternatif verilir: kurban, yoksul doyurma veya oruç. Yani oruç burada bir telafi (ceza) yöntemidir.
---
3. Zıhar yapan kimsenin kefareti
Mücadele 58:4
> “...Bununla (zıharla) eşine yaklaşmak isteyen, öncesinde iki ay peş peşe oruç tutmalıdır. Buna gücü yetmeyen, altmış yoksulu doyurmalıdır..."
Zıhar (eşini annesi gibi görüp cinsel ilişkiyi haram sayma) yapan kişi, eşiyle yeniden yakınlık kurmak isterse önce iki ay kesintisiz oruç tutmalıdır. Buna güç yetiremeyen ise altmış yoksulu doyurur.
---
4. Yemin kefareti bağlamında oruç
Maide 5:89
> “...Kim (yeminini bozduğunda) bunlara güç bulamazsa, üç gün oruç tutması gerekir. Bu, yemin ettiğinizde kefaret olarak öngörülendir..."
Burada da, yeminini bozan kişinin kefaret olarak oruç tutması bir seçenek olarak sunulur.
---
Özet:
Kur’an’da oruç, sadece Ramazan’da tutulması farz bir ibadet olarak değil, aynı zamanda bazı hataların ve ihmallerin telafisi için de bir ceza/kefaret yöntemi olarak sunulur:
Kazaya kalan orucun telafisi (Bakara 2:184)
Hac ihramında avlanmanın cezası (Maide 5:95)
Zıhar yapanın kefareti (Mücadele 58:4)
Yemin kefareti (Maide 5:89)
