🔹 1. Yûnus Sûresi’nde “Yûnus” Yok!
Sûreye adını veren Yûnus Peygamber, yalnızca ayetin sonuna yakın (10:98) geçer ve o da bir kavmin tövbesinin kabul edildiği tek örnek olarak anlatılır:
"Yûnus'un kavmi gibi olmadılar..."
Bu, Kur’an’da bir kavmin topluca azaptan kurtulduğu tek örnektir. Firavun tövbe etti ama geç kaldı. Yûnus’un kavmi ise Yûnus gittikten sonra tövbe etti ve affedildiler.
🔹 2. Kur’an’da “Kur’an” İlk Kez Bu Sûrede Açıkça Tanımlanır
10:37 – "Bu Kur’an Allah’tan başkasının uydurması değildir."
Bu ayet Kur’an’ın ilahi menşeine dair en net savunmalardan biridir. Ayetin devamında Kur’an’ın:
-
Önceki vahiyleri tasdik ettiği,
-
Her şeyin ayrıntılı açıklaması olduğu,
-
Şüphe götürmez şekilde Rabbinden geldiği vurgulanır.
🔹 3. “Allah’a Şirk Koşanlar”ın Bile Tevhidî Olduğu Bir An Var
10:22 – Fırtınada ölümle yüzleşince yalnız Allah’a yalvarırlar:
“Bizi bundan kurtarırsan şükredenlerden olacağız!”
Şaşırtıcı olan şu: Teorik olarak müşrik ama pratikte mü’min gibiler. Bu, fıtrî tevhid duygusunun açığa çıktığı nadir anlardandır.
🔹 4. Kur’an’da “Sadece Kur’an’ı Okuyanlar Yetmez” Eleştirisi
10:15 – “Bize bundan başka bir Kur’an getir ya da bunu değiştir!” derler.
Yani sadece Kur’an’ı okumakla kalmıyorlar, tadilat teklif ediyorlar. Allah’ın cevabı:
"Onu kendi nefsimden değiştirmem bana düşmez."
🔹 5. Allah’ın “Rahmetini Önüne Katan” İsmi: “Rahmeten Sebekat”
10:90-92’de Firavun, ölüm anında iman eder ama kabul edilmez. Çünkü artık “geçtir.”
Ama ardından gelen 10:93’te, İsrailoğullarına verilen nimet anlatılır:
"Şüphesiz Rabbin, kıyamet günü ayrılığa düştükleri şeyler hakkında hükmünü verecektir."
Allah’ın rahmeti, birilerini affederken, diğerlerinin hükmünü erteleyebilir. Zamanlama çok önemli.
🔹 6. Kur’an’da “Rûh”un Gönderiliş Sebebi
10:2 – "...Bir adama 'insanları uyar' diye vahyettiğimizde neden şaştılar?"
Buradaki “vahy” doğrudan “ruhun gönderilmesi” olarak geçer. Kur’an, insanlara hem uyarı hem de ruh kazandırmak için indirilmiştir.
🔹 7. Yunus 10:62: "Evliyaullah’a korku yoktur!"
Kur’an’da “velî” kavramı, ilk kez burada bu şekilde tanımlanır:
“Allah’ın velîleri için korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir.”
Yani velîlik:
-
İnanç (iman)
-
Korunmuşluk (takva)
üzerine kurulur. Keramet değil, karakter merkezlidir.
🔹 8. “Allah’tan Başkasına Fayda ve Zarar Veren Yoktur” Teması
10:106 – "Allah’tan başka, sana fayda da zarar da veremeyecek olanlara dua etme!"
Bu ayet, günümüzde putlaştırılmış kişi/kutsallar için de güçlü bir uyarı niteliğindedir. Modern müşrikliğe karşı bir tokattır.
🔹 9. 10:5 – Ay, bir “takvim” değil, bir “ölçü” aracıdır!
"Güneşi aydınlatıcı, ayı da ışık verici kılan O’dur. Yılların sayısını ve hesabı bilmeniz için ona menziller takdir etti."
Bu ayet:
-
Ay’ın “ışık verici” (nûr), Güneş’in “aydınlatıcı” (diyâ) olduğuna işaret eder.
-
Ay sadece bir takvim değil, hesaplama ve ölçüm aracıdır.
🔹 10. Yûnus’un İsmi Geçtiği Tek Ayet: 10:98
"Yûnus’un kavmi gibi bir şehir halkı olsaydı ya, iman edip de imanı kendisine fayda versin!"
Bu ayetle Kur’an, “azap gelmeden önce topluca iman eden” tek kavim örneğini sunar. Bu, toplumlar için büyük bir istisna ve umut kapısıdır.