🪙 İNFAK ( Emanete Sadakat mi, Servete İhanet mi?)
Allah Yolunda (Fî Sebîlillâh) İnfak ve İnfak Ahlâkı
Kur’an’da “Allah yolunda” (fî sebîlillâh) kaydıyla emredilen başlıca eylemler cihad, hicret ve infaktır.
(Bkz: Enfâl 74; Tevbe 19-20; Bakara 3; Bakara 190)
İnfak: Malî Cihad ve Maddeciliğe Karşı Hicret
İnfak, maddî bir cihad olduğu gibi, bireysel maddecilikten toplumsal adalete hicret anlamı da taşır. Dünya malı geçicidir; oysa cennet nimetleri kalıcıdır.
İnfak, “yarar sağlayan bir şeyi, ona ihtiyaç duyanla karşılıksız paylaşmak”tır. İhtiyacın karşılanması esasına dayanır. Kur’an, sadakaların verilmesi gereken yerleri açıkça belirtir:
(Bkz: Tevbe 60)
Zekât ve Sadaka
Zekât:
İlk anlamı: Artma ve çoğalma
İkinci anlamı: Arınma, saflaşma
Zekât; “artmak ve arınmak için verilen”dir.
Sadaka, mülk değil emanet gözüyle bakarak serveti paylaşmanın adıdır. Sadakatten gelir.
Biriktirmek ve özelleştirmek (kenz), emanete ihanettir. Kur’an, serveti “hayr” olarak adlandırır.
Servetin imana şahit kılınması gerekir. Bunun yolu, mülkiyet değil emanet bilinciyle hareket etmektir.
Kur’an, serveti mülkiyet gören Karun tipini şöyle anlatır:
(Bkz: Kasas 76-84)
Dünyalık Dengesi
Kur’an, dünyayı ve dünyalığı kötülemez; aksine dengeyi öğretir:
“Ey Rabbimiz! Bize dünyada da güzellik ver, ahirette de…”
(Bakara 201)
İman, Salat ve İnfak
Bakara 3’te iman ve salattan hemen sonra infak zikredilir. Bu, infakın mümin üzerindeki sorumluluğunu gösterir.
Mü’mini kâfirden iman ayırır, münafıktan ise infak.
Kur’an, münafıkların infaklarını neden kabul etmediğini şöyle açıklar:
Allah ve resulüne nankörlük
Salatı üşenerek kılmaları
Gönülsüz infak etmeleri
(Bkz: Tevbe 53-54)
İnfakın Ölçüsü ve Zekât Miktarı
Bakara 219: “Nelerden infak edelim?” sorusuna “afv” yani bağışlanabilen şeylerden infak edin” cevabı verilir.
Zekât, infakın zorunlu olanıdır. İlk dönemlerde malların türüne göre farklı oranlar belirlenmiş; sonrasında genelde 1/40 (yüzde 2,5) oranında uygulanmıştır.
Hz. Ali bu oranı “cimrilerin zekâtı” olarak niteler.
Kur’an, Allah yolunda infakı şöyle tasvir eder:
“Mallarını Allah yolunda harcayanlar, yedi başak veren ve her başakta yüz tane bulunan bir tohuma benzer. Allah dilediğine kat kat verir…”
(Bakara 261)
İnfak Ahlakı
Bakara 262-263:
İnfakın başa kakılmaması ve gönül incitmemesi gerekir.
Tatlı söz ve bağışlama, inciten bir yardımdan hayırlıdır.
Gerçek iyilik, karşılık beklemeden yapılan iyiliktir.
Bakara 264:
Gösteriş için yapılan infak geçersizdir.
Üzerinde toprak olan kaya gibi; rahmet yağsa da sonuç vermez.
İnfak ahlakı olmadan yapılan yardım, infakı perdeye dönüştürür.
Bakara 265:
Allah rızası için yapılan infak, tepe üzerindeki verimli bahçeye benzer.
Yağmur yağmasa da çisintiyle ürün verir.
Bakara 267:
En kötü malı vermek, Kur’an’da kınanır.
Âdem’in iki oğlunun kıssasında da bu mesele vurgulanır:
Biri en iyi malını verip Allah’a yaklaşır.
Diğeri kötüsünü verip uzaklaşır.
(Bkz: Maide 27-30)
Dünya Sevgisi ve İman
Dünya sevgisi, tüm kötülüklerin başıdır. Açlık korkusu, insanı cimriliğe iter.
“Şeytan sizi fakirlikle korkutur ve cimriliği telkin eder. Allah ise size lütuf ve fazlasını vaad eder.”
(Bakara 268)
Açık ve Gizli İnfak
İnfak açıktan da yapılabilir, gizli olması daha hayırlıdır.
Bakara 271-272:
Açık infak güzeldir.
Gizli yapılan infak ise günahlara kefaret olur.
Hidayet ve İnfak Arasındaki İlişki
Bakara 272:
Yardımın amacı, muhatabı kendi inancına yönlendirmek olmamalıdır.
Hidayet Allah’tandır.
İnfak, karşılıksız iyilik üzerine bina edilmelidir.
Sonuç: İnfak ve Sonsuz Kazanç
Kur’an, infakın sahibini cennete, cimriliğin sahibini cehenneme götüreceğini açıkça bildirir:
“Kim verir, Allah’a muhtaç olduğunu bilir ve daha güzelini umarsa, biz ona kolay olan yolu açarız. Kim cimrilik eder, kendine yeterli görür ve en güzeli yalanlarsa, ona da zorluk yolunu kolaylaştırırız.”
(Leyl 5-10)
---
