UYARI / HATIRLATMA
Bu Blogda Ara
19 Haziran 2025 Perşembe
Kur’an’dan Dersler Çıkarmak -1 💫
Kur’an’dan Dersler Çıkarmak -2 💫
UYARI / HATIRLATMA
11 Haziran 2025 Çarşamba
Allah’ın Açıklamadıklarından Din Üretmek: Sınırı Aşmak”
UYARI / HATIRLATMA
Kur’an’da Ders ve İbret: Düşünen Kalplere Mesaj
UYARI / HATIRLATMA
30 Mayıs 2025 Cuma
Adem ve BEYTÜL MAL🔥 "Bizim sınavımız" 🍃
🍃 Âdem ve BEYTÜL MAL🔥 "Bizim sınavımız"
Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.
Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın. Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.
Yusuf Kıssasında Kurgu Derinliği 📖🧠
23 Mayıs 2025 Cuma
18 Mayıs 2025 Pazar
Tufan İçimizden Taşar: Nûh’un Gemisi ⛵
13 Mayıs 2025 Salı
FARKLI DİNİ OLUŞUM NEDENLERİ? 📜
📜FARKLI DİNİ OLUŞUM NEDENLERİ?
1. İNSANLARI FARKLI DİNİ OLUŞUMLARA İTEN SEBEPLER
1.1. Ortak Ahlaki Değerler
Tüm ilahi dinler ve birçok beşerî din, ortak bazı ahlaki ilkelere sahiptir:
-
Fakiri ve yetimi gözetmek.
-
Öldürmek, yaralamak ve hırsızlık yasaktır.
-
Yalan söylemek kötülenir.
-
Zina ve ahlaksızlık yasaklanır.
Bu evrensel ahlaki değerler, dinlerin temel mesajının özünde insanın fıtratına uygun olan doğruyu ve iyiyi barındırdığını gösterir.
12 Mayıs 2025 Pazartesi
Rics (رِجْس) Kavramı 💩
💩 Kur’an’da “Rics” (رِجْس) Kavramı
1. Giriş Kur’an’ın Dilinde “Rics”:
Arapça kökenli رِجْس (rics/ricc) sözcüğü; “pislik, kir, iğrençlik” anlamlarına gelir.
Hem maddî (fiziksel) hem manevî (ruhsal/ahlakî) kirliliği ifade eder.
Temelde, hakîkatle bağını koparmışlık ve Allah’a karşı işlenen suçların yarattığı kirlenmeyi işaret eder.
2. Kelime Kökeni ve Edebî Kullanım
Temel fiil: رَجُسَ (rajusa) "pislenmek, kirlenmek"
İsmi: رِجْس (riks/ricc)
Sözlük anlamları: çirkinlik, kir, iğrençlik; cezalandırma olarak “temizliği kaldırma” mecazı.
3. Kur’an’daki Başlıca Ayetler ve Bağlamları
En‘âm (6):125 Küfrün ve sapkınlığın kalpte bıraktığı manevi kir. | ||
Yûnus (10):100 Akletmeyenlerin kalplerine konan karanlık ve kir. | ||
Tevbe (9):95 Münafıkların iç dünyasındaki ahlaki yozlaşma ve kir. | ||
Hac (22):30 Putperestlik, yalan ve ona bağlı davranışların sembolü olarak riks. | ||
4. Semantik Katmanlar
Fiziksel Pislik: Maddî temizlikten mahrum bırakılma veya temizliğin kaldırılması.
Manevî Kirlilik: İnançta sapma, şirk, küfür, günah ve ahlâkî bozulma.
Algısal/Kalpsel Karartı: Hakîkatin gölgelendiği, kalbin hakîkate kapalı kaldığı durum.
5. Sembolik ve Tasavvufî Yorum
Kalbin Kararması: Günahlar ve dünyevî tutkular kalpte perde oluşturur; bu perdeye riks denir.
Zikir ve Tefekkürle Temizlenme: Tövbe, niyaz, ibadet ve zikir, o perdeleri kaldırıp kalbi arındırır.
Nefs Muhasebesi: İnsan, riksin kaynağını (kibir, haset, zulüm) teşhis ederek içsel arınma yoluna gider.
6. Rics’in Temizlenme Yolları
Tövbe ve İstiğfar: Günahın farkına varıp Allah’tan af dileyerek.
İbadet ve Zikir: Sürekli Allah’ı anma; kalbin temizlenmesi.
Riyazet ve Nefis Terbiyesi: Kötü huy ve davranışlardan kaçınma, erdem geliştirme.
Kur’an Okuma ve Te’vil: Ayetler üzerine tefekkür, hakîkatin bilinçli idraki.
7. Uygulamalı Örnek Analiz
En‘âm 125’in Detaylı İncelenmesi: "رِجْسٍ" kelimesinin kökü, bağlamı, tefsirlerdeki yorumları.
Tevbe 95 ve Kur’an-ı Kerim'de Kalp Temizliği: "رِجْس" kavramının ruhsal boyutu ve toplum ahlakına etkisi.
8. Sonuç ve Mesaj
“Rics” kelimesi, Kur’an’ın hem zahiri hem batıni temizlik/bozulma ikilemini vurgular.
Mümin, içsel ve dışsal arınma mücadelesiyle riks’ten kurtulur.
Bu kavram, bireysel nefs muhasebesi ve toplumsal ahlakın korunması noktasında merkezi bir öneme sahiptir.
7 Mayıs 2025 Çarşamba
🪄 ASA MEVZUSU; Musa ve Bilgili Kul
Bilgili Kul ile Yaşanan Tecrübe (Kehf Suresi, 18:60-82)
Musa, Bilgili Kul ile yaptığı yolculukta olayların yüzeyine değil, ardındaki
derin hikmetlere odaklanmayı öğrenir. Bu tecrübe onun bilgi ve bilinç düzeyini
değiştirir:
·
Yolculuğun Başlangıcı: Musa,
ilahi bilgi arayışına çıkar ve kendisine "kendisine katımızdan ilim
verdiğimiz bir kul" (Kehf, 18:65) ile karşılaşır.
·
Sabır ve Anlayış: Bilgili Kul
(Hızır), Musa'ya sabretmesini ve soru sormamasını şart koşar, ancak Musa bu
sınavda zorlanır.
3 Mayıs 2025 Cumartesi
DAVUT KISSASI "99 Koyun ve 1 Koyun" 🐑
🐑 DAVUT'UN KISSASI: “99 KOYUN ve 1 KOYUN” — Adalet, Tevbe ve Tevhid Üzerine Derin Bir Uyarı
Kur’an’daki Davut kıssası, sadece geçmişte yaşanmış bir mahkeme hikâyesi değil; iktidarın, adaletin, insan psikolojisinin ve tevhid bilincinin iç içe geçtiği temsili bir uyarıdır. Sâd Suresi'nde geçen bu olay, “kral-peygamber” pozisyonundaki Davut’un bir adaletsizliği fark ederek tevbe etmesini konu alır. Ancak kıssanın yüzeysel değil, derin yapısal anlamına indiğimizde şu soruyla karşılaşırız:
👉 Bir kral-peygamberin hükümran olduğu bir toplumda nasıl olur da bir kişi 99 koyuna sahipken, diğeri yalnızca bir koyunla yetinir?
İşte bu soru, kıssanın kalbini oluşturur. Davut’un da bu çelişkiyi fark edip tevbe etmesi, olayın adlî bir dava değil, bir sistemin sorgulaması olduğunu gösterir.
---
1. Kıssanın Temsili Çerçevesi: Davut ve İki Hasım
Sâd Suresi 21-24. ayetlerde geçen olayda, Davut’un huzuruna çıkan iki kişi bir anlaşmazlığı dile getirir:
Biri 99 koyuna, diğeri sadece 1 koyuna sahiptir.
99 koyun sahibi, kardeşinin tek koyununu da almak istemektedir.
Davut, meseleyi dinledikten hemen sonra güçlü olanın haksız olduğuna hükmeder. Ama Kur’an, Davut’un hemen sonrasında kendi nefsini sorguladığını ve Allah’tan bağışlanma dilediğini bildirir. Bu hızlı yargının neden bir pişmanlığa dönüştüğünü yalnızca olayın zahirî (dışsal) anlamıyla açıklamak eksik olur. Bu kıssa bir davadan çok daha fazlasını anlatmaktadır: Bir yönetim sistemindeki bozulmayı ve bunun fark edilip düzeltilmesini.
---
2. Bir Peygamberin Hükümranlığında Eşitsizlik Nasıl Oluşur?
Bir kral olan Davut’un yönetiminde, birinin 99 koyuna, diğerinin ise yalnızca bir koyuna sahip olması, ilk bakışta dikkat çekici bir çelişkidir. Bu durum, şu temel soruları doğurur:
Bir peygamberin adaletle hükmettiği bir toplumda bu denli bir ekonomik uçurum nasıl oluşur?
Hatta, güçlü olanın hâlâ doymayıp zayıfın elindekini istemesi nasıl mümkün olur?
İşte bu nokta, kıssanın metaforik anlamına işaret eder: Bu bir maddi koyun tartışması değil, güç dengesizliğine dayalı sistem eleştirisidir. Davut bu olaydaki adaletsizliğin sadece bireysel bir anlaşmazlık değil, kendi sisteminde gözden kaçırdığı bir çarpıklık olduğunu fark eder. Bu yüzden "bize bir örnek verdiler" diyerek kıssanın arka planını kavrar, kendine yönelir ve tevbe eder.
---
3. Adaletin Sosyal Boyutu ve Yöneticilik Sorumluluğu
Kur’an’da adalet, yalnızca iki kişi arasındaki hak paylaşımlarıyla sınırlı değildir. Adalet, bir yönetim biçimidir; sosyal düzenin temelidir. Davut’un kıssası da, yöneticilerin toplumu nasıl düzenlediklerine dair bir iç hesaplaşmadır.
🧭 Yöneticilikte adalet, sadece hüküm verirken değil; düzen kurarken, sistemi oluştururken ve eşitsizlikleri önceden fark edebilme yetisinde aranır.
Davut’un ilk yargısı belki doğrudur: 99 koyunlu kişi haksızdır. Fakat sorun burada bitmez. Asıl sorun, böyle bir çarpıklığın nasıl olup da geliştiğidir. Bu yüzden, Davut’un pişmanlığı salt hüküm hatası değil, sistem ihmali pişmanlığıdır.
---
4. Tevhid Bilinci ve Sosyal Adalet
Tevhid, Kur’an’da yalnızca Allah’ı birlemek değil; Allah’tan başka hiçbir otoriteyi mutlaklaştırmamak, hiçbir gücü kutsamamak anlamına gelir. 99 koyunlu kişi, gücün nasıl şımarabileceğini, tevhid dışı tutumların sosyal yapıda nasıl adaletsizliğe dönüşebileceğini temsil eder.
💡 Tevhid, sosyal adaleti önceleyen bir dünya görüşüdür.
Davut’un kıssası, bir yöneticinin yalnız Allah’a kul olması gerektiği, güçlüden değil haktan yana durması gerektiği mesajını verir. Tevbe ise bu tevhid bilincine geri dönüşün adıdır.
---
5. Davut’un Tevbesi: Bireysel Değil, Toplumsal Bir Farkındalık
Kur’an’da peygamberlerin yaptığı tevbe, sıradan bireysel günahlar için değildir. Onların hatası, örnek oldukları için büyüktür. Davut’un da tevbesi, kişisel bir gafletin ötesindedir: Toplumdaki adaletsizliği geç fark etmiş bir yöneticinin sistemsel pişmanlığıdır.
🕊️ Davut bu farkındalıkla secdeye kapanır. Bu secde, bir yöneticinin egosunu yere indirmesidir; adalet terazisinin terazicisine sığınmasıdır.
---
6. Sonuç: Kıssadan Günümüze Evrensel Mesajlar
“99 koyun ve 1 koyun” kıssası, sadece Davut’un değil, her yöneticinin ve toplumun karşısına çıkabilecek bir sınavdır:
Bir toplumda, bazıları güç ve mal biriktirirken, diğerleri neden yalnızca bir "koyunla" yetinir?
Güçlü olanın doymayıp zayıfın elindekine göz dikmesi neden durdurulmaz?
Ve asıl soru: Bu düzeni gözeten, düzelten kimdir?
🔔 Davut kıssası, sadece bir yargı değil; bir aynadır. Yönetenlerin kendilerine bakacağı, halkın ise haklarını arayacağı bir uyarıdır. Tevbe, yalnızca geçmiş bir hatanın pişmanlığı değil; geleceğe adaletle yürüme azmidir.
---
📌 Kıssadan Öğüt
> “Bir koyunu bile koruyamayan düzen, hangi ‘adalet’ten söz eder?”
“Bir kral bile olsa, kendi sistemini sorgulamadan adil olamaz.”
29 Nisan 2025 Salı
Süleyman Nebi Kıssası Kelimeleri 👑
👑 Süleyman Nebi Kıssası Kelimeleri (DOĞRU ANLAYIŞLA)
Kur’an’da Süleyman Nebi Kıssasına Yeni Bir Bakış
Kur’an’da anlatılan kıssalar, yalnızca tarihî olayları aktaran anlatılar değil, aynı zamanda evrensel mesajlar içeren çok katmanlı öğretilerdir. Süleyman Nebi (aleyhisselam) kıssası da, bu yönüyle güç, bilgi, doğayla iletişim, adalet ve toplumsal duyarlılık gibi temaları içeren zengin bir örnektir.
Bu çalışmada, Kur’an’daki Süleyman Nebi kıssasını dört aşamalı bir yöntemle yeniden ele alıyoruz:
1. Adım: Süleyman Nebi ile İlgili Temel Ayetler
Süleyman Nebi’nin Kur’an’daki kıssası farklı surelerde, çeşitli bağlamlarda ele alınır. Bunlardan öne çıkan bölümler şunlardır:
-
Neml Suresi 15–44: Karıncalar vadisi, Hüdhüd kuşu ve Sebe Melikesi (Belkıs) ile iletişim.
-
Sad Suresi 30–40: At sevgisi, rüzgar ve cinlerin emrine verilmesi.
-
Enbiya Suresi 78–82: Hüküm verme hikmeti, görünmeyen varlıklara iş yaptırması.
-
Sebe Suresi 12–14: Süleyman’a verilen teknolojik ve doğaüstü nimetler.
2. Adım: Anahtar Kavramlar ve Terimler
Bu ayetlerde geçen bazı önemli kelimeler, Kur’an’ın genel bağlamında da incelenerek daha derin anlamlara ulaşılabilir:
Kelime | Kur’an’daki Anlam Katmanları |
---|---|
Mülk (ملك) | Saltanat, iktidar, mülkiyetin ötesinde sorumluluk ve adaletle yönetim anlayışı |
Rüzgar (ريح) | Fiziksel taşıyıcılığın ötesinde, hareket ettirici ruhani veya teknolojik güç |
Cin (جن) | Görünmeyen varlıklar olabileceği gibi, kontrolü zor güçler: teknoloji, bilinmezlik, iş gücü |
Karınca (نمل) | Küçük ama organize toplumlar, kolektif bilinç ve dayanışma |
Kuş (طير) | Gözlemci, haberci, bilgi taşıyıcı; istihbarat, iletişim ve ulaşım |
İlim (علم) | Sadece bilgi değil, bilginin hikmetle birleştiği yönetişim gücü |
Hüküm (حكم) | Adaletle karar verme, yargı gücü, sosyal dengeyi gözetme |
3. Adım: Kavramların Kur’an’daki Diğer Kullanımlarıyla Zenginleştirme
Kur’an’da bu kavramların farklı bağlamlardaki kullanımları, Süleyman kıssasının daha evrensel anlamlarla yorumlanmasına zemin hazırlar:
-
Mülk kelimesi sadece fizikî bir egemenliği değil, aynı zamanda Allah’ın lütfuyla verilen bir sorumluluğu ifade eder (bkz. Mülk Suresi 1).
-
Cin kelimesi, farklı surelerde (örneğin Cin Suresi) metafizik varlıklar olarak geçse de, bazı müfessirlerce "bilinmeyen güçler", "yeryüzünün uzak bölgelerinde çalışan işçiler" gibi anlamlarla da yorumlanmıştır.
-
Kuş ve rüzgar gibi unsurlar, sadece doğaya dair varlıklar değil, aynı zamanda bilgi taşıyan, yönlendiren, iletişim kuran araçlar olarak da değerlendirilebilir.
-
Karıncanın konuşması ise, küçük yapıların dahi bilinçli, kolektif sistemler oluşturabildiğini gösterir.
4. Adım: Yeni Bir Yorum: Hikmet, Güç ve Toplumsal Duyarlılık
Neml Suresi 18–19. ayetlerde geçen karınca kıssası üzerinden örnek bir yorum:
"Karınca Vadisine geldiklerinde, bir karınca şöyle dedi:
'Ey karıncalar! Yuvalarınıza girin ki, Süleyman ve ordusu farkında olmadan sizi ezmesin.'
Süleyman, onun sözüne tebessüm edip güldü ve şöyle dedi:
'Rabbim! Bana ve ana-babama verdiğin nimete şükretmeyi, razı olacağın işler yapmayı nasip et. Ve beni salih kullarının arasına kat.'"
Bu sahne, birkaç açıdan yorumlanabilir:
-
Vadi, sadece coğrafi bir alan değil, organize bir toplumun yaşadığı bir sosyal düzeni temsil edebilir.
-
Karınca, bireysel değil, toplumsal sorumluluğa odaklanan bir lider gibi davranır: “Yuvalarınıza girin!”.
-
Süleyman’ın tebessümü, kibirli bir kralın gülüşü değil; anlayış, merhamet ve hikmete karşı duyduğu takdirin ifadesidir.
-
Süleyman’ın duası, mülkten ziyade şükür, iyilik ve salihlik üzerinedir.
Bu bağlamda Süleyman Nebi, sadece güçlü bir kral değil, aynı zamanda:
-
Doğa güçleriyle uyumlu yaşayan,
-
Bilgi ve iletişimi merkeze alan,
-
Küçük varlıkların bile haklarını gözeten,
-
Gücü hikmetle yoğuran,
-
Toplumsal dengeyi koruyan örnek bir liderdir.
Yorum Özeti:
"Gerçek güç, büyük ordulara sahip olmak değil; en küçük varlıkların haklarını gözetebilmektir.
Hikmet, büyük kudretleri kullanmaktan ziyade, küçük sesleri duyabilme yetisinde gizlidir."
Bu bakış açısı, Kur’an’ın evrensel diliyle Süleyman kıssasını yalnızca tarihsel bir anlatı olarak değil; çağlara seslenen bir yönetim, ahlak ve bilgi modeli olarak okumamızı sağlar.
İLGİLİ YAZILAR 🔻
·
SURELER "şaşırtan tespitler"
·
Süleyman
Hükümranlığının Sarsılışı
·
Süleyman
Nebi Kıssası Kelimeleri 👑
·
SÜLEYMAN
NEBİ VE MELİKENİN TAHTI 👑
·
SÜLEYMAN
NEBÎ HEYKEL YAPTIRDI.
·
Sessizlerin
Konuşması: Kur’an’da İntak Sanatı 🗣