Bu Blogda Ara

kök anlam etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
kök anlam etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

3 Mayıs 2025 Cumartesi

SALAT 1 (Kök Anlam; Destek) 🧲

🧲 SALAT 1 (Kök Anlam; Destek)


Kur'an'da kullanılan kavramlardan biri de Salât kavramıdır. Arapça kökeni sad-lam (ص – ل) harfleriyle olan ve cümle içinde sonuna vav (و) ya da ye (ى) harfleri eklenen Salât kelimesi, orijinal olarak aşağıdaki formlarda yazılmaktadır:


صلي


صلو


صلوة


صلوات



Kelimenin kök anlamı, Arapça lugatlerde incelendiğinde; bağlantı, bağlantı kurmak, desteklemek, (desteklemek için) dayamak-yaslamak, canlıyı dik tutan omurga ve uyluk kemikleri, düz sırt, omurga gibi anlamlarla ilişkilidir.


Salât kelimesinin, Son Nebi’nin risaleti öncesindeki Arap tarihi ve edebiyatında, din ve din ile ilgili her türlü eylem ve bağlılık bağlamında özel bir anlam kazandığı gözlemlenmektedir. Bir tanıma göre, “O’na secde etmek, şükretmek ve O’ndan yardım talebinde bulunmak için aklın Allah’a irtifaına da salât denir. Yani salât, aynı zamanda Allah ile bağlantı kurmak anlamına gelir. O’na bağlanmak, O’na iman etmek ve hayatını Allah’ın sınırları çerçevesinde, İslam’a uygun olarak yaşamak demektir.”


Bu çalışmada izlenen metodolojiye göre, Salât kelimesinin tüm formlarında, Kur'an’da geçtiği her ayet tek tek çıkarılmış ve ayetin konusunun bağlamında kelimenin kök anlamlarıyla ilişkilendirilerek hangi manada kullanıldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Salât kavramının Kur'an’da dört temel anlamda kullanıldığı belirlenmiştir. Bu anlamlar, kelimenin Kur'an vahyi öncesindeki Arap toplumundaki kullanımlarına dayanırken, diğer iki anlam ise vahiy döneminde Kur'an tarafından oluşturulmuştur. Salât kelimesinin dört temel anlam kategorisi aşağıda sıralanmıştır:


1. Dayamak, desteklemek, (destek olmak, kabul etmek manasında) yönelmek, bağlantı kurmak.



2. Din ve din adına yapılan her türlü eylem, bağlılık, ahit.



3. Vahiy (Tüm Nebilere verilen vahiy ve özelde el-Kur'an).



4. Muhammed Nebi’nin vahyi (el-Kur'an’ı) müminlere ve insanlara duyurduğu, okuduğu, öğrettiği ve müminlerin de belirlenmiş vakitlerde ve şartlarda (temiz olma, sarhoş olmama, konuşmama) katılmak zorunda oldukları Kur'an öğrenme, öğretme, anlama dersi.




Bu dört anlam grubunda yer alan ayetler, aşağıdaki müstakil bölümlerde incelenmiştir:


BÖLÜM 1 - “Dayamak – Desteklemek – Yönelmek – Bağlantı Kurmak” Manasında Kullanılan Ayetler


Kelimenin kök anlamlarından gelen ve bir şeyi bir şeye dayamak, bir şeyi desteklemek, bir şeye destek olmak, kabul ederek desteklemek, bağlantı kurmak ve yönelmek gibi anlamlarla kullanılan ayetler bu bölümde ele alınmıştır. Örnekler aşağıda verilmiştir:


"Hani, İslam’ı insanlar için dosdoğru din kılmıştık. İbrahim’in Vahyini/Makamını yöneliş yeri edin ki emniyette olun. İbrahim ve İsmail’e de, 'Dinimi, onu titizlikle koruyanlar olup ona tutku ile bağlılar yani ona teslim olup içindeki tüm emirlere hayatlarında itaat edenler için şirk-küfür-günah bulaştırmadan tertemiz tebliğ edin' diye ahid verdik." (Bakara, 125)


"Zekeriyya, mescidde ayakta durmuş (Rabbine) yönelirken, melekler ona seslendi: 'Allah, sana Yahya’yı müjdeler. O, Allah’tan olan bir kelimeyi (İsa’yı) doğrulayan, efendi, iffetli ve salihlerden bir peygamberdir.'" (Âl-i İmran, 39)


"O’dur ki, sizi karanlıklardan nura çıkarmak için size destek olmaktadır ve melekleri de (destek olmaktadır). O, mü’minlere karşı çok merhametlidir." (Ahzab, 43)


"Şüphesiz, Allah ve melekleri o Peygambere destek olmaktadırlar, Ey iman edenler, siz de ona destek olun ve tam bir teslimiyetle ona itaat edin." (Ahzab, 56)



Not: Dikkat edilirse, Ahzab Suresi’nin 43. ve 56. ayetlerinde, Allah’ın ve meleklerinin, müminlere ve Muhammed Nebi’ye destek oldukları ifade edilirken, aynı Salla fiili kullanılmıştır. Ayrıca, 56. ayetin sonunda yer alan "ve sellimu teslima" ifadesi, bilindiği gibi “selam vermek” anlamına gelmemekte, tam anlamıyla "teslimiyetle itaat etmek" anlamında kullanılmaktadır. Bu anlamın aynı şekilde kullanıldığı bir diğer örnek, Nisa Suresi’nin 65. ayetinde yer almaktadır.



---