Şehr Kavramının Boyutu

-

 




1. Dilsel Kökenin Açıklığı

 “شهر / Şehr” kelimesinin kökü ş-h-r’dir. Bu kökün temel manası:

  • “Ortaya çıkmak, açığa çıkmak, gizliliğin kalkması, bilinir olmak.”

  • Bu yüzden:

    • Şöhret: İnsanlarca tanınır hâle gelmek.

    • Şehir: İnsanların bir arada yaşadığı, tanınan, belirgin yer.

    • Şehr (ay): Gökyüzünde hilalin görünmesiyle belirginleşen zaman dilimi.

Buradan şunu söylemek mümkün: “Şehr” kelimesi her zaman “açıklık” ve “görünürlük” vurgusunu taşır.

2. Şehr’in Zaman Bağlamında Anlamı

  • Şehr, astronomik bir ölçüdür.
    29 veya 30 gün, ayın evreleriyle takip edilebildiği için “açık” ve “bilinir”dir.

  • Ayın başı, ortası ve sonu gözlemlenebilir. Dolayısıyla insanlar için takvimsel düzenin temelidir.

Araplar bu yüzden:

  • “Müşâhere” = Aylık işler,

  • “Mu’âveme” = Yıllık işler,

  • “Eşheretil mer’e” = Kadının ayını doldurması,
    gibi tabirler kullanmışlardır.

3. Kur’an’daki Kullanımları

a) Zaman ölçüsü (takvim ayı)

  • Tevbe 36: “Allah katında ayların sayısı on ikidir...”

  • Bakara 185: “Ramazan ayı...”
    Burada “şehr” göksel döngüye göre ölçülen zaman dilimi olarak geçer.

b) Haram aylar

  • Bakara 194: “Haram ay, haram aya karşılıktır.”

  • Tevbe 36: “Onlardan dördü haram aylardır...”
    Bu ayetlerde “şehr”, sadece zaman ölçüsü değil, kutsal ve dokunulmaz kılınmış dönemdir.

c) Süre/izin bağlamı

  • Tevbe 2: “(Müşriklere hitaben) Yeryüzünde dört ay dolaşın...”
    Burada “şehr” yine bir süre anlamında kullanılır.

4. Teolojik ve İbadetle Bağlantısı

Kur’an’da “şehr” kavramı salt astronomik ölçü olmaktan çıkar ve:

  • Oruç (Bakara 183-185)

  • Hac (Bakara 197)

  • Cihad/barış düzenlemeleri (Bakara 194, Tevbe 36)
    ile ilişkilendirilir.

Bu demektir ki:
Şehr, hem fiziksel zamanı hem de Allah tarafından işaretlenmiş, anlam yüklü ibadet dönemlerini anlatır.

5. Kavramsal Çerçeve

Şehr = “Zamanın görünür kesiti” + “Toplumsal düzeni belirleyen dönem” + “İbadetin takvimsel zemini.”

  • Astronomik anlam: Hilal ile belirlenen 29-30 günlük periyot.

  • Sosyolojik anlam: İnsanların üzerinde ittifak ettiği barış/haram aylar.

  • İbadet anlamı: Oruç ve hac gibi kulluk görevlerinin bağlandığı zaman dilimleri.

6. Özet

“Şehr” kelimesi, açıklık ve görünürlük kökünden gelir.
Kur’an’da:

  • Takvimsel ölçü,

  • Haram aylar,

  • Ramazan ayı,

  • Belirlenmiş süreler bağlamında kullanılır.

Yani “şehr”, salt takvimsel bir “ay” değil; Allah’ın kulları için belirginleştirdiği, anlam yüklediği, toplumsal ve ibadet hayatını düzenleyen zaman kesitidir.

Yorumlar

Yorum Gönder

Öne çıkan Makaleler

Kurana göre Sevgi ile Aşk ❤

-
Resim
❤ Kurana göre Sevgi ile Aşk Sevgi ile aşk arasındaki en belirgin ve temel fark; aşkın, daima sahip olmak ve sahip olunmak, sevginin ise anlamak ve paylaşmak üzerine kurulmuş ve kurgulanmış olmasıdır. Bu nedenle aşk tutkuyu , dolayısıyla tutsaklığı , sevgi ise merhameti , paylaşmayı, sorumluluğu, dolayısıyla ahlak ve var olmayı temsil eder. Ahlak ve var olma bir araya geldiğinde özgürlük tezahür eder.   Bunun için sevgi, bir duygu olmanın ötesinde bir   özgürleşme /özgürleştirme halidir. Ahlak ve özgürlük birbirinin varlık sebebidir. Biri olmadan diğeri olmaz. Olsa da varlığını devam ettiremez. Aşkta almak , sevgide vermek esastır. Aşk, görünüşü ve gücü; sevgi, emek ve sorumluluğu önemser. Şöyle de denebilir; aşk, aşıktan sorgusuz süalsiz bir bağlanmayı , sevgi ise sevenden, sevdiğine kol kanat germesini ister veya bekler. Birincisi benmerkezci ( çıkar/sahiplenme esastır ), ikincisi ise bizmerkezcidir ( ilke ve birliktelik/hayat esastır ). Dolayısıyla ilki hayat...
Read more »

YASAK MEYVE ? 🍎

-
Resim
ÂDEM KISSASI ve KAVRAMSAL ÇÖZÜMLEME A‘râf 7/19–27: “Ey Âdem! Sen ve eşin cennete yerleşin, dilediğiniz yerden yiyin; ancak şu ağaca yaklaşmayın, yoksa zalimlerden olursunuz.” Şeytan, onların örtülmüş çirkinliklerini ortaya çıkarmak için vesvese verdi ve dedi ki: “Rabbinizin bu ağacı size yasaklaması, sizin iki melek (veya melik) olmamanız ya da ebedî kalıcılardan kılınmamanız içindir. Gerçekten ben sizin iyiliğinizi isteyenlerdenim” diye yemin etti. Böylece onları aldatarak saptırdı. Ağaçtan tattıklarında, çirkinlikleri kendilerine açığa çıktı ve üzerlerini cennet yapraklarıyla örtmeye başladılar. Rableri onlara şöyle seslendi: “Ben sizi bu ağaçtan men etmemiş miydim? Ve şeytanın sizin apaçık düşmanınız olduğunu söylememiş miydim?” Dediler ki: “Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik. Eğer bizi bağışlamaz ve bize merhamet etmezsen, elbette hüsrana uğrayanlardan oluruz.” Allah dedi ki: “Birbirinize düşman olarak inin. Yeryüzünde bir süreliğine sizin için bir yerleşim ve geçimlik olac...
Read more »

Habibullah demek ŞİRKTİR 📣

-
📣 Habibullah demek ŞİRKTİR Allah SEVGİLİ Edinir mi?         Sevgili, en sevgili, çok sevgili, double sevgili… Türkçeye zimmetlenmiş karşılığı “habib”. Allah’a zimmetlendirilen karşılığı ise “habibullah”. Yani “Allah’ın sevgilisi”.     Habib kelimesi lugatta, kökeninde sevgi barındıran başka manalara da geliyor. Fakat halk arasında bildik “ sevgili ” manasını taşıyor.   Habibullah diye nitelenen insan,  Allah’ın “ Allah’ın resulü ve Nebilerin sonuncusu ” (33/40) olarak nitelediği Muhammed Peygamber’den (selam olsun) başkası değildir.   Peki bu sözün kaynağı ne olaki?  Allah’a mı ait, yoksa birileri tarafından O’na isnad mı ediliyor?    Her uydurulan yalan gibi bu da Allah'a  isnad edilen bir söz elbette.  Kur’an’ın hiçbir ayetinde “habibullah” ifadesi geçmemektedir.   Peki nasıl oluyor da bu sözcük geçmişten günümüze dek kendilerine “İslam toplumu” denen toplumlar tarafından Allah adın...
Read more »