Işık Tek, Karanlıklar Çok
Işık Tek, Karanlıklar Çok: Gerçek ve Yanlışın Evrensel Yasası
🌌 Giriş: Dilin İçindeki Bilgelik Mimarı
Kur’an’ın kelime seçimlerinde tesadüfe yer yoktur; her bir sözcük, evrensel bir yasayı fısıldar. En basit görünen bir çoğul–tekil tercihi dahi, insan zihninin işleyişine ve varoluşun temel ayrımına dair büyük bir anlam taşır.
Bu bağlamda, metnin tamamında "zulümât" (karanlıklar) kelimesinin her zaman çoğul, "nûr" (ışık/aydınlık) kelimesinin ise daima tekil oluşu; hakikat ile yanlış ayrımının sadece dilsel bir biçimi değil, kozmik bir haritasıdır.
Kur’an'ın karanlıkları çoğul kılması; yanlışın, sapmanın, bozulmanın ve gerçekten uzaklaşmanın parçalayıcı, kararsız ve dağınık doğasına işaret eder. Buna karşılık, Işığın tekil oluşu ise, hakikatin birleşik, tutarlı, yalın ve bütünsel karakterini vurgular.
Bu yapı, Kur’an diline işlenmiş temel bir bilgi ilkesidir:
Gerçek tektir; yanlış ise çoktur.
1. 🌟 Tekil Işık: Gerçeğin Birlik Üzerine Kuruluşu
Kur’an’da Işık, her geçtiğinde tekil formdadır ve bu, değişmeyen bir kullanımdır:
“Allah, göklerin ve yerin Işığıdır.” (Nûr 35)
“Sizi karanlıklardan Işığa çıkarıyor.” (Hadîd 9)
Işığın çoğul formunun hiç kullanılmaması, gerçeğin özüne dair üç temel mesajı içerir:
1.1. Gerçek Bütüncüldür
Gerçek, bütündür ve parçalara ayrıldığında tanınmaz olur. Bir bilgi, kendi bütünlüğünden koparıldığında, artık gerçek olmaktan çıkar ve bir sapmaya dönüşür. Gerçeğin temeli Birliktir.
1.2. Gerçek Tutarlıdır
Gerçek, çelişkisiz ve kendi içinde birleştirici bir akıl yürütmeye sahiptir. Bu nedenle, “Gerçek, Rabbindendir.” (Bakara 147) ifadesi tek bir kaynağa yönelmeyi işaret eder.
1.3. Gerçek Tek Kaynaklıdır
Işığın kaynağı tektir; çoğalması için ikinci bir dayanağa ihtiyaç duymaz. Çünkü gerçek, yayılan, çoğalan ve her yeri aydınlatan kaynak olmasına rağmen, kendisi birden çok şey değildir.
2. 🌑 Çoğul Karanlıklar: Yanlışın Kökten Parçalı Yapısı
Kur’an’da karanlık kelimesi, teklik belirten bir biçimde değil, daima karanlıklar şeklinde çoğul kullanılır.
“Onları karanlıklarda bırakır.” (Bakara 17)
“Karanlıklardan Işığa çıkarır.” (Bakara 257)
Bu çoğul kullanım, yanlışın üç temel özelliğini gösterir:
2.1. Yanlış Dağınıktır
Her yanlış, bir başka yanlışa kapı açar; bu, bir zincirleme çoğalmadır. Tek bir sapma sabit durmaz, birbiriyle bağlantılı sapmaların yayılmış bir ağını oluşturur.
2.2. Yanlış Tutarsızdır
Gerçeğin aksine, yanlışın bütünlük iddiası yoktur. Karanlıklar parça parçadır; biri diğerini mantıksal olarak desteklemek zorunda değildir. Yanlış, kırılgan ve geçicidir.
2.3. Yanlış Sayısız Çeşitlenebilir
Gerçeğin tek ve tanımlı olmasına karşın, yanlışın sayılamayacak çoklukta biçimi ve türü vardır. Bir şeyin gerçeği bir iken; hatası, eksiği ve yanlışı bin türlü olabilir. (Örn: Bir konuyu doğru anlatmanın tek yolu varken, yanlış anlatmanın binlerce yolu vardır.)
3. 🧠 İnsan Zihninin Yolu: Işığa Merkezlenme, Yanlışa Açıklık
Kur’an’ın çoğul–tekil tercihleri, insan zihninin gerçekle ve yanlışla kurduğu ilişkinin işleyiş biçimini ortaya koyar:
Gerçeğe Yol Tektir: İnsan, gerçeğe ancak tek bir doğrultu ile ilerler: Doğru bakış, doğru niyet, doğru bilgi. Tüm bunlar birleşik bir çizgi oluşturur.
Yanlışa Bin Sapma Vardır: Yanlışa düşmek için tek bir sebep yeterlidir; fakat bu sebep her insanda, her durumda farklı bir biçime bürünebilir. Her biri farklı bir karanlıktır.
Bu nedenle Kur’an, insanı tek bir Işığa çıkarmaktan değil, karanlıklardan (çoğul) kurtarmaktan bahseder. Çünkü insan, tek başına tek bir karanlık içinde değildir; farklı yanlışlar ağı içinde dolaşır.
💡 Sonuç: Varoluşun İki Yönü
Kur’an’ın tekil Işık ve çoğul Karanlıklar kullanımları, evrensel bir öğretidir:
Gerçek tektir, çünkü varoluşun özü ve merkezi bir tanedir.
Yanlış çoktur, çünkü gerçeğin dışında sonsuz sapma ve ihtimal vardır.
İnsanın görevi, karanlık yolların karmaşası içinde kaybolmamak, aksine kendini tek bir Işığın tutarlılığına ve Birliğine yeniden yönlendirmektir.
Gerçek birleştirir; yanlış dağıtır.
Gerçek sadedir; yanlış karmaşık görünür.
Gerçek tek yoldur; yanlış bin yol.
UYARI / HATIRLATMA
- Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz
Yorumlar
Yorum Gönder