Din'in Unutulan Yüzü 💡

💡 Din'in Unutulan Yüzü: İbadet Değil, Adalet Düzeni

Giriş: Beklentiyi Kırma

Birine "din" kelimesinin ilk anlamının ne olduğunu sorsanız, alacağınız cevaplar muhtemelen "ibadet," "namaz," "oruç," ya da "ritüel" olacaktır. Oysa Kur'an'ın nazil olduğu bağlamda ve kök anlamda bu kelime, bambaşka, çok daha dünyevi ve yapısal bir anlama sahiptir.
"Dîn" kelimesi, ritüel değil; kök olarak adalet, hesap, sistem ve yönetim (düzen) anlamlarını taşır. Ritüeller bu düzenin bir sonucu ve ifadesidir; asla temel amacı değildir. Din, öncelikle bir toplumsal sözleşme ve adalet sistemidir.

Unutulan Kökler: Arapça'da "d-y-n" kökü, sadece ibadetle ilgili değildir. Ana anlamları şunlardır:
- Hesap: Yapılanın karşılığını görmek, bir gün hesaba çekilmek.
- Karşılık/Ceza: Bir kurala uymanın veya uymamanın sonucuna katlanmak.
- Yönetim/Egemenlik: Bir otorite tarafından kurulan ve sürdürülen sistem (Kraliyet hukuku, yönetim).
- Düzen: Bir toplumun veya evrenin işleyiş biçimi.
Ayetlerle Kanıt: Yevmü'd-Dîn (Din Günü) ifadesi, "İbadet Günü" değil, "Hesap Günü" anlamına gelir. Bu, dinin özünün "hesap sorma" ve "karşılık verme" mekanizması olduğunu gösterir. Din, bu dünyada kurulan düzenin, ahiretteki nihai karşılığıdır.

Temel Aksiyom: Din bir binaysa, temel direği adalettir. Geri kalan her şey (ritüeller, ahlak kuralları) bu temel üzerine inşa edilir.
Adalet Olmadan İbadet: Bir yönetici, bir iş insanı veya sıradan bir vatandaş, kendi sisteminde (ticaret, yönetim, komşuluk) adaletsizliği yayarken, en mükemmel şekilde ibadet etse bile, Kur'an'ın tanımladığı anlamda "din"i ikame etmemiş demektir. Çünkü ana sistem bozuktur.
İkinci Boyut Olarak Ritüel: Ritüeller (Namaz, Oruç, Hac), bu adil düzeni kurma gayretini destekleyen, bireyi eğiten ve toplumsal bilinci pekiştiren birer eğitim aracı ve aidiyet sembolüdür. Namaz, sadece bedensel bir hareket değil, toplumsal düzeni kurma sorumluluğunu hatırlatan bir 'zihin sıfırlama' ritüelidir.

Şaşırtıcı Gözlem: Tarihe ve günümüze baktığımızda, makalenin en çarpıcı argümanı ortaya çıkar: "Din bozulursa ritüeller çoğalır; adalet ortadan kalkar."
Neden? İnsanlar, asıl ve zor olanı (toplumsal adalet için mücadele etmek, dürüst yönetim kurmak) terk ettiğinde, vicdanlarını rahatlatmak ve "din görevini" yerine getirdiklerini hissetmek için görünür ve kolay olan şeye, yani ritüellere yönelirler.
- Örnek: Adaletsiz kazancını mükemmel bir Hac ile "temizleme" arzusu, ibadeti bir ödeme mekanizmasına dönüştürür; halbuki din, bir yaşam sistemi talep eder.
Din'in Yozlaşması: Din, bir sistem olmaktan çıkıp, sadece bireysel bir vicdan meselesi haline geldiğinde, kurumsal çürüme başlar. Dış cephesi (ibadetler) parlayan bir toplumun, iç sistemi (hukuk, ticaret, siyaset) çürümüş demektir.

Çağrı: Din'in gerçek anlamını yeniden keşfetmek, onu gündelik hayatın merkezine, toplumsal yapının temeline koymaktır.
Yeni Tanım: Din, bizi göğe yükselten bir dizi kuraldan önce, bu dünyada cenneti kurma çabamızdır. Bu çaba, herkesin hakkını aldığı, sistemin dürüst işlediği, hesap verme bilincinin diri tutulduğu bir "adil düzen" kurma sorumluluğudur.
Kapanış Mesajı: Gerçek dindar, camideki safları dolduran değil; sokakta, pazarda, yönetimde, yani kurduğu düzende adaleti sağlayan kişidir. Zira dîn, sadece ibadet değil, her an işleyen bir hesap ve yönetim sistemidir.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz