Oruç: Açlık Değil, Bilincin Fren Sistemi 🌙
🌙 Oruç: Açlık Değil, Bilincin Fren Sistemi
İradenin eğitimi, dikkatin güçlenmesi ve takva inşası
1. Giriş: Oruç Hakkında Yaygın Yanılgı
Oruç (Savm), halk arasında çoğunlukla aç kalmak, bedeni dinlendirmek veya perhiz yapmak olarak anlaşılır. Oysa Kur’an-ı Kerim’de açıklandığı üzere, orucun gerçek mahiyeti çok daha derindir:
“Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, takvaya ulaşasınız diye size de farz kılındı.” (Bakara, 183)
Bu ayet, orucun yalnızca bedensel bir uygulama değil, bilinci kontrol etme ve iradeyi güçlendirme ibadeti olduğunu ortaya koyar. Orucun merkezinde açlık değil, içsel fren sistemi ve bilinçli tercih mekanizması vardır.
2. Tokluk Değil, Kontrol: Oruç ve İrade
Geleneksel düşünce, orucu yemekten, içmekten kesilmek olarak yorumlar. Oysa Kur’an’a göre asıl sınav, içgüdüsel dürtüleri frenleyebilme kapasitesidir:
“Oruç tutmanız, sizin için hayırlıdır; umulur ki Allah’a karşı gelmekten sakınırsınız.” (Bakara, 184)
Bu ayet, orucun sonucunun bedensel değil, takva ile bağlantılı olduğunu gösterir. Gün boyu karşılaştığımız her anlık haz arzusu, bilinçli bir tercihe dönüştürülür:
-
İftar vaktine dakikalar kala suya uzanmamak, açlıktan bağımsız bir irade kararıdır.
-
Dış etkenler veya öfke durumları, orucun kapsamını sadece mideden öteye taşır.
Oruç, anlık tatmin yerine bilinçli fren sistemini devreye sokar.
3. Oruç: Bedeni Değil, Dikkati Eğitmek
Kur’an, orucu takva ile ilişkilendirirken, bireyi farkındalık ve sorumluluk bilinciyle donatmayı amaçlar:
“Oruç, takvaya ulaşmanız için farz kılındı.” (Bakara, 183)“İçinizden hasta veya yolculukta olanlar, tutamadıkları günler sayısınca başka günlerde tutarlar. Allah, kolaylık ister; zorluk istemez.” (Bakara, 185)
Bu ayetler, orucun zorluk ve disiplin yoluyla bilinç geliştirme aracı olduğunu vurgular. Oruç, sadece mideyi değil, gözleri, dili, kulakları ve kalbi de kapsayan bir bilinç eğitimidir:
-
Öfkeyi frenlemek
-
Dedikoduya katılmamak
-
Sabırsızlık ve hırsı kontrol etmek
Hepsi takvanın pratik boyutlarıdır.
4. Fren Sistemi ve Takva İnşası
Oruç, bilincin fren sistemi olarak işlev görür. Gün boyu bilinçli ertelemeler yapmak, içsel bir disiplin ve dengelenmiş karar mekanizması oluşturur:
“Kim Allah’a karşı gelmekten sakınırsa, Allah ona bir çıkış yolu gösterir ve rızkını da beklenmedik yerden verir.” (Talak, 2)
Ayetteki mesaj, orucun takva ile birleştiğinde insanı hem koruduğunu hem de ödüllendirdiğini gösterir. Oruç, sadece açlığı yönetmek değil, yaşamın her alanında kontrolü sürdürmek için bir iç disiplin eğitimi sağlar.
-
Zihinsel denge
-
Duygusal kontrol
-
Karar verme kapasitesinde artış
Bunlar orucun en kalıcı sonuçlarıdır.
5. Sonuç: Bilincin Zaferi
Oruç, bedensel açlığın değil, bilincin ve iradenin egemenliğinin zaferidir. Takva, yani yüksek farkındalık ve dengeli davranış, bu içsel kontrol mekanizmasıyla inşa edilir:
“Sabredenlere mükafatları hesapsızdır.” (Zümer, 10)
Ramazan boyunca geliştirilen irade, dikkat ve erteleme yetisi, sadece yeme içme davranışlarıyla sınırlı kalmaz. Hayatın tüm alanlarında, anlık tüketim, öfke, sabırsızlık ve yıkıcı sözler karşısında:
“Şimdi değil; ben bu dürtünün kölesi değilim.”
deme gücünü kazandırır.
Oruç, açlığın değil, bilincin ve iradenin ibadetidir. Takva, erteleme ve farkındalıkla inşa edilen bir zirvedir.
UYARI / HATIRLATMA
Yorumlar
Yorum Gönder