Kur’an’daki ibadet kavramı, sosyal ve ahlaki sorumluluklarla iç içe geçtiği anlayışa dayanır. Kur’an’da namaz (salât), sadece bireysel bir ritüel değil, kişinin toplumsal duruşunun, adalet ve merhamet temelinde şekillenip şekillenmediğinin bir göstergesi olarak ele alınır.
UYARI / HATIRLATMA
Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.
Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın. Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.
Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz
Bu mantıkla Kur’an ders çıkaralım.
---
"Namaz Kılıyor mu? Yetime, yoksula, mazluma bak!" – Kur’an’da Salât ve Sosyal Ahlak İlişkisi
1. Giriş: Salât Sadece Ritüel mi?
Kur’an’da salât, sadece bedenle yerine getirilen bir ritüel değil, bireyin toplumsal hayatında sergilediği adaletli ve merhametli duruşla anlam kazanan bir eylemdir. Salât, Allah ile bağ kurma (duyarlılık geliştirme) olduğu kadar, bu bağın toplumdaki en zayıf halkaya yansıması ile ölçülür.
---
2. Sahte Namaz ve Sosyal İhmal
el-Maun Suresi (107:1-7)
> “Dini yalanlayanı gördün mü? İşte odur yetimi itip kakan, yoksulu doyurmaya teşvik etmeyen. Yazıklar olsun o salât kılanlara ki, salâtlarına gaflet içindedirler. Onlar gösteriş yaparlar. Ve en basit yardımı (maun) bile engellerler.”
Analiz:
Dini yalanlamak, sadece inançla değil, yetime ve yoksula karşı duyarsız davranmakla başlar.
Salât kılıyor görünen ama bunun ruhunu taşımayanlar, iki yüzlü davranışları nedeniyle yerilir.
Gösteriş (riya) ve yardım etmeme en büyük salât ihlallerindendir.
---
3. Salât, Sosyal Sorumlulukla İç İçe:
İnfitar 82:9-10
> “Hayır hayır! Yetime ikram etmiyorsunuz. Yoksulu doyurmaya teşvik etmiyorsunuz.”
Fecr 89:17-18
> “Hayır hayır! Siz yetime ikram etmiyorsunuz. Yoksulu doyurmaya teşvik etmiyorsunuz.”
Analiz:
Burada da “hayır, sandığınız gibi değil” ifadesiyle, ritüelin özü yerine getirilmeyince onun da geçersizleştiği vurgulanır.
Yetim ve yoksul, Kur’an’da toplumsal vicdanın ölçüsüdür.
---
4. Gerçek Salât: Adalet, Dürüstlük ve Merhametle Yaşanan Hayat
Müddessir 74:42-46
> "Sizi bu yakıcı ateşe (sekar) sürükleyen nedir?” “Salât kılanlardan değildik; yoksulu doyurmazdık…”
Analiz:
Salâtın yokluğu doğrudan sosyal duyarsızlıkla birlikte anılır.
Sadece ritüel değil, salât = duyarlılık, dayanışma, ahlaki duruş demektir.
---
5. Salât ve Zekât: Eylem Birliği
Kur’an’da “salât ve zekât” ikilisi sıkça birlikte geçer (Bakara 2:43, 2:83, 2:110; Tevbe 9:5, 9:11). Bu birliktelik şunu ima eder:
Salât, bilinçtir, eğilimdir, duyarlılıktır.
Zekât, bu duyarlılığın somut sonucudur.
Salât kılan biri, bu bilinçle malını da, ilgisini de paylaşmak zorundadır.
---
6. Sonuç: Kimin Namazı Geçerlidir?
Kur’an’a göre:
Yetime yüz çeviren,
Yoksulu gözetmeyen,
Gösteriş için ibadet eden birinin namazı kabukta kalır, özden uzaktır.
Ölçü bellidir: Kişi salât kıldığını söylüyorsa, yetimle, yoksulla, mazlumla, toplumun zayıf halkalarıyla olan ilişkisine bakılır.
---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder