İbrahim Nebinin Şaşırtan Duası

 Bakara Suresi 129. ayet şöyle:

"Rabbimiz! İçlerinden, onlara ayetlerini okuyacak, onlara Kitabı ve hikmeti öğretecek ve onları arındıracak bir elçi gönder. Şüphesiz üstün ve güçlü olan, hüküm ve hikmet sahibi sensin."

(Bakara 2:129)

Bu dua, İbrahim ve İsmail’in birlikte Beyt’in (Kâbe'nin) temellerini yükseltirken yaptıkları dualardan biridir. Burada özellikle istenen şey:

🔹 Ayet okuyan,

🔹 Kitabı öğreten,

🔹 Hikmeti öğreten,

🔹 Nefisleri arındıran bir rasûl gönderilmesidir.

🔎 SORU: “İbrahim’de Kitap ve Hikmet yok muydu?”

Kur’an’a göre İbrahim (as) vahiy almış, hatta bir "suhuf" sahibi (bkz: A'lâ 87:19) bir nebi ve rasuldür. Dolayısıyla “kitap”tan muradın ne olduğu, burada “yokluk” değil, başka bir anlam boyutu taşıyor olabilir.

---

🧭 Şimdi meseleyi derinlemesine inceleyelim:

1. “Kitap”tan kasıt ne?

Kur’an’da “kitap” kelimesi:

Bir vahiy metnini (örneğin Tevrat, İncil, Kur’an),

İlahi yasa, ölçü ve hikmeti içeren vahiy külliyatını,

Hatta bazı yerlerde "yazgı", "sünnetullah" veya "ilahi yasa"yı da simgeler.

Bu ayette geçen “kitabı öğretsin” duası, İbrahim’e inmiş olan kendi dönemiyle sınırlı “suhuf” değil; daha sonra gelecek evrensel ve tamamlayıcı bir kitap talebini gösteriyor olabilir. Çünkü İbrahim, kendisinden “içlerinden bir rasûl gönder” diye bahsediyor; yani kendisinden sonraki bir dönemi kast ediyor.

2. Hikmet Nedir?

Kur’an’da “hikmet”, sadece bilgi değil, bilginin doğru yerde, doğru zamanda, doğru yöntemle uygulanmasıdır.

Vahyin ilke ve ilkelerini hayatın içine yedirme,

Yani yaşanabilir ilahi sistem oluşturma becerisidir.

İbrahim nebi hikmetliydi (Nahl 120) ama burada istenen, bu hikmeti bir topluma kolektif olarak öğretip yaşatacak bir sistem kurucusudur. Yani ümmet bilincine dayalı bir mesaj taşımaktır.

3. Bu Rasûl Kimdir?

Bakara 129’da dua edilen rasûl, doğrudan Hz. Muhammed’dir.

Ayetin cevabı, yine Bakara Suresi 151. ayette gelir:

 “Nitekim size, içinizden bir Rasûl gönderdik; size ayetlerimizi okuyor, sizi arındırıyor, Kitabı ve hikmeti öğretiyor, bilmediklerinizi öğretiyor.”

(Bakara 2:151)

İbrahim’in duası, Muhammed ile gerçekleşmiştir.

---

🔥 SONUÇ: Ayetteki “Kitap ve Hikmet” İbrahim’e niye verilmedi değil, başka bir misyon için isteniyor.

Yani bu ayet, şu gerçeği açığa çıkarıyor:

İbrahim nebi bireysel bir vahiy muhatabıydı; ama onun soyundan gelecek olan Rasûl, bir “toplumu” vahyin kitabıyla dönüştürecek, ona hikmeti öğretecek, onu arındıracaktır.

Bu yönüyle, Kur’an’da Kitap ve Hikmet’in öğretilmesi misyonu, İbrahim’in duasıyla şekillenen Kur’ani peygamberlik modelinin nihai tecellisidir.