Yanlış Algılanan Sözcükler: Racîm
.png)
📖 4. Bölüm: Racîm (رَجِيم) – Taşlanan Şeytan mı, Rahmetten Kovulan mı?
Kur’an’da Yanlış Algılanan Sözcükler Serisi
🏹 Giriş: Taşlanan Şeytan İmgesi Nereden Geldi?
Kur’an’da İblis’in tanımlamalarından biri **“racîm”**dir. Çoğu kişi bu kelimeyi duyunca aklına ne getirir?
-
Hac’da şeytana taş atma ritüelinde “taşlanan” şeytan
-
Fiziksel olarak taş yağmuruna tutulmuş bir varlık
-
Dışarıdan saldırıya uğrayan bir iblis
Ancak racîm, Kur’an’ın dilinde fiziksel taşlama değil; mecazî bir uzaklaştırma ve rahmetten kovulma halidir. Bu bölümde, “racîm”in gerçek anlamını, Arapça kökenini ve geleneksel yorumlardaki İsrailiyat etkilerini derinlemesine inceleyeceğiz.
📖 1. Ayetler: Racîm’in Geçtiği Yerler
Kur’an’da “racîm” kelimesi doğrudan iki yerde geçer:
“Ve deriz ki: Ey insanlar! Rabbinize ibadet edin… Doğrusu Şeytan sizin için apaçık bir düşmandır. Doğrusu o, racîm (rahmetten kovulmuş) bir varlıktır.” (Nisa 4:117-118)
“Doğrusu sana Kur’an’ı okumaya başladığında kovulmuş şeytandan Allah’a sığın.” (Nahl 16:98)
📌 2. Arapça Kelime Tahlili
📝 “Racîm” (رَجِيم)
-
Köken: “Racm” (رجم) kökü
-
Literal anlamı: Taşlamak, uzaklaştırmak, kovmak
-
Mecazî anlamı: Sözle taşlama (iftira atmak), dışlamak, bir topluluktan uzaklaştırmak
📌 Kur’an’da “racîm” = Rahmetten kovulmuş, uzaklaştırılmış, lanetlenmiş.
❗ Fiziksel Taşlama mı?
Bazı tefsirler “racîm”i literal taşlama olarak anlamış ve Hac’daki şeytana taş atma ritüelini bu kelimeyle ilişkilendirmiştir. Oysa Kur’an’da bu bağlantı yoktur.
🕎 3. İsrailiyat ve Tefsir Geleneği
📜 Yahudi Etkisi
-
Talmud’da iblis, günahkârların taşladığı bir varlık olarak anlatılır.
-
Yahudi geleneğinde “şeytana taş atmak”, onunla mücadeleyi temsil eder.
✝️ Hristiyan Etkisi
-
Hristiyan mitlerinde “Lucifer”, gökten düşerken taş yağmuruna tutulur.
💡 Bu unsurlar İslam tefsir geleneğine sızmış ve “racîm” literal taşlanan bir iblis olarak algılanmıştır.
📖 4. Kur’an’da Bağlam: Rahmetten Kovulma
Kur’an’ın metninde “racîm”, fiziksel değil ontolojik bir kovulmuşluk halidir. İblis:
-
İlahi rahmetten dışlanmış
-
Melekler topluluğundan uzaklaştırılmış
-
Varlık düzeninde sürgün edilmiş bir konumdadır.
Bu, “taşlanan” değil, “rahmetten uzaklaştırılan” anlamına gelir.
🏹 5. Hac’daki Şeytana Taş Atma Ritüeli
Müslümanların Hac’da şeytana taş atma pratiği Kur’an’a dayanmaz. Bu uygulama:
-
Hz. İbrahim’in rivayet edilen kıssasına dayanır (İblis’in üç yerde Hz. İbrahim’e görünüp engel olmaya çalışması ve onun taş atarak uzaklaştırması).
-
Kur’an’da böyle bir olay geçmez.
💡 Bu ritüel, “racîm” kelimesinin literal taşlama anlamıyla yorumlanmasına yol açmıştır.
✅ Sonuç: Racîm’in Gerçek Yüzü
Kur’an’ın bağlamında:
-
“Racîm” = İlahi rahmetten ve lütuftan kovulmuş varlık
-
Fiziksel taşlama değil; manevi ve ontolojik bir sürgün hali.
Şeytan’ı taşlamak yerine Kur’an, ondan Allah’a sığınmayı önerir:
“Kur’an okuduğun zaman kovulmuş şeytandan Allah’a sığın.” (Nahl 16:98)
🕯️ Tefekkür Kutusu
“Şeytanı taşlamak kolaydır; zor olan, kendi içindeki şeytanı taşlamaktır.”
Yorumlar
Yorum Gönder