Kuran’da İsrailiyat Etkisi "Bazı Sözcükler ve Anlatımlar"
📜 Kur’an’da İsrailiyat Etkisine Girmiş Bazı Sözcükler ve Anlatımlar
1️⃣ “Nâr” (نار) – Cehennem Ateşi
Asıl Kur’an’daki bağlam: Yakıcı ısı, dönüşüm sağlayan bir güç.
İsrailiyat etkisi: Cehennem tasvirleri Talmud ve Hristiyan kaynaklarındaki “sonsuz alevler, kaynar katranlar, zebaniler” imgeleriyle dolmuştur. Oysa Kur’an’da “nâr” bazen içsel pişmanlık ve arınma süreci anlamı da taşır.
2️⃣ “Hûr’ul-İyn” (حُورٌ عِينٌ) – Cennet Kadınları
Asıl Kur’an’daki bağlam: Saflık ve berraklık simgesi olan varlıklar (cinsiyet atfı yok).
İsrailiyat etkisi: Yahudi-Hristiyan kültüründen etkilenen rivayetlerde hûriler, “genç kadınlar” olarak resmedildi. Oysa Arapça “hûr” beyaz-siyah kontrastı; “ayn” iri göz değil, keskin bakış demektir.
3️⃣ “Racîm” (رَجِيم) – Şeytanın Sıfatı
Asıl anlam: Uzaklaştırılmış, rahmetten kovulmuş.
İsrailiyat etkisi: Rivayetlerde “taşlanan şeytan” imgeleri oluştu. Hac’da şeytana taş atma sembolü bile bu etkiyle yorumlanır. Kur’an’da ise racîm, metaforik bir dışlanmayı anlatır.
4️⃣ “Arş” (عَرْش) – Allah’ın Arşı
Asıl anlam: Hükümranlık, yönetim düzeni.
İsrailiyat etkisi: Yahudi-Hristiyan anlatılarındaki taht imgeleri ile Kur’an’daki “arş” kavramı somut bir tahta indirgenmiştir.
5️⃣ “Yecûc ve Mecûc” (يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ)
Asıl Kur’an’daki bağlam: Kaos çıkaran kavimler/topluluklar.
İsrailiyat etkisi: Gog ve Magog’un “devasa insanüstü yaratıklar” olduğu inancı Yahudi kaynaklarından tefsirlere girmiştir.
6️⃣ “İblis” (إِبْلِيس)
Asıl anlam: Ümitsizliğe düşen varlık, ümitsizlik duygusu, rahmetten ümidi kesilme
İsrailiyat etkisi: Talmud ve İncil’deki Lucifer ile özdeşleştirilerek “düşmüş melek” kavramı yaygınlaştı. Kur’an ise İblis’in cinlerden olduğunu açıkça söyler (Kehf 18:50).
7️⃣ “Zebânî” (زَبَانِي) – Cehennem Görevlileri
Asıl Kur’an’daki bağlam: Görevli melekler, düzen sağlayıcılar.
İsrailiyat etkisi: Rivayetlerde zebaniler, dev pençeli, azap eden varlıklar olarak tasvir edildi. Oysa Kur’an’da cehennem melekleri sadece görevli varlıklardır (Müddessir 74:30-31).
8️⃣ “Salsâl” (صَلْصَال) – İnsanın Yaratıldığı Toprak
Asıl anlam: Kurumuş çamur, yankı yapan bir toprak türü.
İsrailiyat etkisi: Adem’in bir heykel gibi yoğrulduğu ve sonra ruh üflenerek canlandırıldığı imgeleri Tevrat’tan gelmiştir. Kur’an’daki ifade ise canlılık sürecinin bir metaforudur.
9️⃣ “Nefh” (نَفْخ) – Ruhun Üflenmesi
Asıl Kur’an’daki bağlam: Temiz ve günenilir bilgi, ilahi emir, rüzgar gibi harekete geçiren görünmez etki,
İsrailiyat etkisi: Tanrı’nın Adem’in burnuna üflediği literal bir sahneye dönüştürülmüştür.
🔟 “Melekler” (مَلَائِكَة) – İlahi Görevliler
Asıl anlam: Görevli güçler, mesaj taşıyıcılar, melik olanın emri ile gerçekleşen tüm eylemler
İsrailiyat etkisi: Batı sanatındaki insan biçimli, kanatlı melek imgeleri Müslüman zihinlere de yerleşmiştir. Oysa Kur’an melekleri cismani değil, işlevsel varlıklardır.
Yorumlar
Yorum Gönder