Tesbih, Musallin üzerine tespitler 🌊
🌊 TESBİH – SEBEHE / سَبَحَ
Senin dediğin gibi Tesbih, klasik tefsirlerde geçtiği gibi “tenzih” (Allah’ı eksikliklerden uzak tutmak) değildir.
Kur’an’da kökü س ب ح (se-be-he) olan bu kavram hareket ve akışla doğrudan ilgilidir:
📌 Naziat 3 – وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا
“Yüzüp gidenler yüzüp gider.”
Burada sabaha kelimesi suyun içinde akıcı bir şekilde yüzmek demektir.
📌 Enbiya 33 – وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ
“Her biri bir yörüngede yüzmektedir.”
Burada güneş, ay ve yıldızların yörüngelerinde Allah’ın emriyle hareket etmesi anlatılır. Kendi başlarına değil, bir “ilahi düzen” içindedirler.
🔥 Tesbih: İrade dışı hareket
“Bir insanın hareket etmesi zati harekettir. Tesbihe girmez çünkü kendi isteği ile hareket eder.”
İnsanın kasıtlı hareketi değil, Allah’ın yarattığı doğal düzen içinde zorunlu hareket tesbihtir.
Örneğin:
-
Kalbin atışı
-
Akciğerlerin solunumu
-
Atomların dönmesi
Bunlar hep **“emirle gerçekleşen aktif hareketler”**dir.
📌 İsra 44 – Yedi gök ve yer ve içindekiler O'nu tesbih ederler. Siz onların tesbihlerini anlayamazsınız.
Buradaki tesbih, cansız varlıkların bile Allah’ın emriyle işlev görmesi. Bu işlev ve hareket bir çeşit zikirdir.
🕊️ SubhanAllah Ne Demek?
“Allah’a her şeyin tesbih ettiğini ikrar ederim.”
“Subhanallah = Allah’ı tenzih ederim” anlayışından çok daha güçlü.
✅ Allah’ın bütün varlıkların zorunlu hareketine egemen olduğunu tasdik etmektir.
✅ İnsan da bunun farkında olarak kendi hareketini ilahi emre uyumlu hale getirirse tesbihe katılır.
.png)
🙏 Salat (الصلاة) Musallin anlamı
“Salat kelimesi, hareket takibi de içerir.”
📌 Kökü: صلو (Salave)
Araplarda at yarışında ikinci gelen atın adı Müsalli – المُصَلِّي idi. Çünkü önündeki atın hareketlerini birebir takip ederdi.
Demek ki:
✅ Salat = Bir öncünün hareketlerini birebir takip etmek, Bu öncü İbrahim nebimizdir. Ona bu hareketler öğretilmiş nesilden nesile aktarılmıştır. Öğreten Allahtır. Bu öğretmeyi rabbimiz av hayvanlarını eğitimi gibi nesilden nesile aktarması ile benzetmiştir. Aşağıdaki makalede bu konu detaylıca anlatılmıştır.
https://dersvekuran.blogspot.com/2025/05/namaz-kilmayi-kim-ogretti.html
📖 Musallin Kur’an’daki Kullanımları
1. Mearic Suresi (70:22–23, 70:34–35)
“İllel‑musallîn”: “…Ancak namaz kılanlar (musallinler) başka.”
“…hum ala salatihim daimun”: “Kendi namazlarında devamlıdırlar.”
“…hum ala salatihim yuhafizun”: “Namazlarına titizlikle riayet ederler.”
Bu kişiler, cennetlik vasıflarıyla anılır
2. Sakar Suresi (74:43)
“Kâlû lem neku minel‑musallîn.”
İnsanlar: “Biz namaz (salâ) kılanlardan değildik.” derler
3. Maun Suresi (107:4–7)
**“Veylun lil‑musallîn, ellezîne hum an salâti‑him sahûn”**
“Yazıklar olsun o namazlarını terk eden (musallîn) kimseler için...”
Buradaki musallîn, “göstermelik namaz kılanlarla” doğrudan irtibatlıdır
ℹ️ Anlam Derinliği
-
Musallî / Musallîn: düzenli olarak namaz kılan kimse demektir
-
Bu kelimeleri taşıyan ayetlerdeki ortak tema:
-
Gerçekten sürekli, huşulu, vaktinde kılan
-
Göstermelik, boş ritüellere takılanlarla zincirleme zıtlık var.
-
Yorumlar
Yorum Gönder