Kayıtlar

put etiketine sahip yayınlar gösteriliyor

İsimlerin Kutsallaştırılması

Resim
​📘 İsimlerin Kutsallaştırılması, Atalara Bağlılık ve Şefaat İnancı: Kur’an Perspektifinden Dinde Otorite Problemi ​1. ❓ Dinde Neden İnsan İsimleri Öne Çıkar? ​İnsan zihni, soyut olanı somut bir figür üzerinden anlamaya yatkındır. Tarih boyunca dinî bilgi aktarılırken, vahyin kendisi yerine onu taşıyan şahsiyetler ön plana çıkarılmıştır. Böylece: ​“Falanca âlim ne dedi?” ​“Falanca zat böyle buyurmuş.” ​“Şu üstadın görüşü budur.” ​tarzı yönelişler, vahyin yerine isimleri koyan bir otorite devri oluşturmuştur. ​Kur’an bu yönelişi çok erken teşhis eder: ​ “Onlar bilginlerini ve din adamlarını Allah’tan ayrı rabler edindiler.” (Tevbe 31) ​Burada “rab edinme”, onlara tapmak değil; onları dinî hüküm koyucu merci hâline getirmektir. ​2. 🏛️ Ataların Saygınlığı ve Otorite Devri ​Bir toplumda bir ismin, bir büyük şahsiyetin veya bir otoritenin kuşaktan kuşağa aktarılması, onu zamanla dokunulmaz hâle getirir. Kur’an’ın ifadesiyle bu, **“atalar dini”**nin devreye girmesidir:...

İnsan Eliyle oluşturulan Putlar ve Kitaplar

Resim
⚡️ Yaratılışın İki Eli ve Batılın İki Eli: Kur'an'da İlahi Kudretin Tezahürü ve Putperestliğin Çöküşü Giriş Kur'an-ı Kerim'in temel mesajı olan tevhid (Allah'ın birliği), Allah'ın evren üzerindeki mutlak egemenliğini, ilmini ve kudretini çeşitli eylemler ve sıfatlar üzerinden açıklar. Allah'ın yüce kudretini simgeleyen üç ana fiili ( yaratma, yontma ve yazma ) ile bu kudretin karşıtı olan Esnâm (putlar) kavramını incelemekte, bilginin ilahi kaynağı (Kitap) ile insan kaynaklı uydurmalar (Esnâm'a dayalı sözde bilgi, onların isimlendirilmesi ve Kur'an dışı metinlerin) arasındaki tezatı ortaya koyarak tevhidin sarsılmazlığı ele alınacaktır.  1. Yaratma Kavramı ve "İki El ile" Yaratılış Yaratma eylemi, temel olarak "Haleqa" ( {خَلَق} ) fiiliyle ifade edilir ve Allah'ın mutlak kudretini yansıtır. "İki el ile yaratma" ifadesi ( yedeyn {يَدَيَّ} ), özel olarak Âdem’in yaratılışı için kullanılmış (Sâd, 38/75) olup, All...

İki El ile Oluşturma; Yontma ve Yazıya Geçiş

Resim
Kur’an’da Oluşturulma, Yontma ve Yazıya Geçiş: Vahiy Dışı Dini Öğretinin “İki Elle Oluşturulan Putlar” Olarak Eleştirisi** Özet Bu makale, Kur’an’da insanın oluşturulmasına dair geçen “iki el” kavramının insana özgü bir tasvirden ziyade, insanın bilinçsel biçimlendirilmesi ve ayetlerden ziyade din diye üretilen bilgilerin insan eliyle yazıya geçirilmesi konusunu irdeleyeceğiz. Bu iki aşamalı oluşum; Kur’an’ın şahsiyetleri putlaştırma, aracı edinme, şefaat umma ve vahiy dışı dini otoriteleri kutsama eleştirisiyle bütüncül biçimde ilişkilendirilecektir.  Nûh ve İbrahim dönemindeki put anlatılarını inceleyerek vahiy dışı tüm dinî söylemlerin—heykeller, ritüel kalıpları, kutsal metin iddialı yazmalar ve otorite kişileri de dâhil—Kur’an bağlamında “iki elle oluşturulan putlar” kategorisine girdiğini göstermektedir.  Böylece Kur’an’ın din anlayışında bilgi kaynaklarının tevhidî odağı, yalnızca doğrudan vahiy ve bilinçsel sorumluluk üzerinde temellendirilmiştir. 1. Giriş Kur...

SEMBOLÜ GERÇEK SANMAK

Resim
​🧠 Sembolü Gerçek Sanmak: Kur'an'ın Müteşâbih Yapısı Bağlamında Zihnin Sınavı ​Özet ​Bu makale, insan zihninin sembolleri hakikatin yerine koyma eğilimini , Kur’an-ı Kerim'in müteşâbih (temsilli, örneklemeli) ayetleri bağlamında incelemektedir.  Kur’an'ın muhkem (açık, kesin) ve müteşâbih ayetlere sahip olduğunu belirtmesi, mesajın hem net hem de çok katmanlı, düşünceyi harekete geçiren bir yapıda olduğunu gösterir. Çalışma, sembolün gerçeğin yerine geçirilmesi durumunda ortaya çıkan zihinsel kaymaları ve bunun sonuçlarını Kur’an’dan alınan merkezi örneklerle tartışmaktadır. Temel hipotez, müteşâbihin zihnin soyut ile somut arasındaki ilişkiyi doğru kurma yeteneğinin bir sınavı olduğudur. ​1. Giriş: Sembolizmin Gücü ve Aklın Sınırları ​İnsan düşüncesi, soyut kavramları idrak etmek için zorunlu olarak somutlaştırma (metafor, benzetme) yoluna başvurur. Bu, bilginin aktarılması ve anlaşılması için doğal ve güçlü bir araçtır. Ancak bu doğal eğilim, göstergenin ge...

ENBİYA SURESİ "zaman ötesi sesler"

Resim
Enbiyâ Suresi , yalnızca geçmiş peygamberleri anlatan kronolojik bir liste değil, “zamanı yararak ilerleyen hakikat”in evrensel bir haritası gibi parlar.  🌌 1. Enbiyâ = Nebiler = Zaman Yolcuları mı? Surenin adı “ Enbiyâ ” – yani “nebiler” çoğulu. Ama bu sadece peygamber biyografilerinin toplamı değildir. Bu surede anlatılan her nebi, bir zamanın kırılma anına müdahil olan bir “hakikat tanığı” gibi sunulur. Geçmişte yaşamış kişiler değil, her döneme gönderilmiş zaman ötesi seslerdir . ⏳ 2. Zaman Kırılması: İlk Ayetle Başlayan Alarm “İnsanların hesabı yaklaştı, ama onlar gaflet içinde yüz çeviriyorlar.” (21:1) Buradaki “ yaklaştı ” ifadesi fiil olarak yakın geçmiş zaman ta. Bu sanki bir uyarı değil, zamanın içe çöktüğü bir anı anlatıyor. Kıyamet gelmiyor, kıyamet başlıyor. Ama insanlar hâlâ “gaflet” denen bir uyku kabuğunda. 🧠 3. Putlar = Düşünce Kalıpları mı? “İbrahim: Bu putlara neye tapıyorsunuz?” dedi. (21:52) İbrahim’in kıssası put kırmakla sınırlı değil. ...

SÜLEYMAN NEBÎ HEYKEL YAPTIRDI.

Resim
--- 🪨 Putlar: Sanat Eseri Değil, Şefaat Uydurması Kur’an’da “put” olarak nitelenen varlıklar, estetik amaçla yapılmış sanat eserleri değil, şefaat yetkisi atfedilen, otorite konumuna çıkarılmış sahte aracılardır. Kur’an, bu tür nesne veya kişilere tapınmanın özünü yetki aktarımı ve kutsallık vehmi olarak tanımlar. Bu nedenle Kur’an’daki "put" kavramı, taş, ahşap ya da heykel değil; insanların Allah dışında otorite atfettiği her türlü zihinsel ya da maddesel unsuru kapsar. 🪙 1. Put = Aracı İlâhlar ve Şefaat Beklenenlerdir Kur’an’a göre putlara yöneltilen temel gerekçe, onların şefaatçi, yani Allah katında torpil sağlayacak “aracılar” olduğudur:  "Biz onlara sadece bizi Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye kulluk ediyoruz" (Zümer 39:3)  "Bunlar Allah katında bizim şefaatçilerimizdir" (Yunus 10:18) Bu ayetler, putların yalnızca fiziki heykeller değil, aracı otoriteler olarak kurgulandığını gösterir. Şefaat beklentisi, onlara kutsiyet vehmedilmesinin temeli...

Hedef doğru ama araç yanlış !

Resim
Kur’an’da geçen “Allaha daha çok yaklaştırsınlar diye” ifadesi özellikle Zümer Suresi 3. ayetteki bir pasajla ilişkilidir. Bu ayeti orijinal Arapça metniyle ve ardından kelime kelime analizle ele alalım:

Put nedir ? 🗿

🗿 Put nedir? Put; Ellerimizle Oluşturduklarımız ve Şirk Put, kişinin Allah dışında hayatının amacı kıldığı maddi ve manevi her şeydir. Bu tür bir putlaştırma, şirktir. Put, sadece tapılan nesnelerle sınırlı değildir; hayatta herhangi bir şeyin amacı haline gelmesi, insanı Allah'ın yolundan saptıran ve isyana sürükleyen bir unsur haline gelmesi, o şeyi put yapar. İslam’a göre, hayatın amacına dönüştürülen her şey put olabilir: makam, para, kadın, ideolojiler, insanlar ya da başka bir değer. Kur’an’da açıklanan şirk çeşitlerinden biri de, Allah yerine putlara uyma ve onlara tapınmadır. Putlar, farklı biçimlerde olabilir, ancak genelde iki ana başlıkta incelenebilir: 1. İlkel Putçuluk: İnsan, hayvan, kuş veya bunların karışımından yapılan şekillerin ağaç, taş ve metal ile tapınılması biçiminde ortaya çıkan bu tür putçuluk, sanem veya vesen olarak adlandırılır. Bu tür putlar, doğaüstü güçleri temsil ettiği düşünülen taşlar, heykeller, ağaçlar gibi nesnelerdir. 2. Modern Putçuluk: Bir ...