7 Haziran 2025 Cumartesi

Ahseni Takvîm: Ahlaki Kıvam Ne Demektir?

Ahlakî kıvam (yani “ahseni takvîm”) fikri, Tin Suresi'nin merkezinde duran ve insanın hem bireysel hem toplumsal sorumluluğunu belirleyen temel bir kavramdır. Bu kavramı Kur’ânî bağlamda açmak, insanın ne olduğu kadar ne olabileceğini de anlamamızı sağlar. Öncesinde yemin edilen olgulara bakalım.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Sarsılmakla Başlar: Zilzal’de Hakikatin Depremi"

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

NAS VE FELAK SURELERİ "Günümüz Tehlikeleri"

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

---

Nas ve Felak Surelerini Günümüz Tehlikeleri Bağlamında Yorumlamak: Psikolojik, Sosyal ve Zihinsel Korunma Sureleri

Kur’an’ın “Koruyucu” İki Suresi

Kur’an’ın son iki suresi olan el-Felak ve en-Nâs, geleneksel olarak “muavvizeteyn” yani “sığınılacak iki sure” olarak anılmıştır. Her ikisi de şu yapı üzerinde temellenir:

Kul e‘ûzü: “Sığınırım...”

Bir sığınılacak varlık tanıtılır (Rab, Melik, İlâh).

Sığınılacak tehlike tanımlanır (gizli kötülükler, vesvese, haset, karanlık, büyü vb.)

Bu yapı, bu iki surenin aslında bir korunma psikolojisi, bir bilinç kalkanı inşa ettiğini gösterir.

---

1. Felak Suresi: Dışsal Tehlikelere Karşı Bilinç Kalkanı

“De ki: Sığınırım sabahın Rabbine...”

(Felak 113:1)

Günümüz Bağlamında Felak Suresindeki Tehlikeler:

1. Gece karanlığının şerrinden (113:3):

Semboliktir. Bilinmezlik, korku, suç, bilgi karanlığı, karanlık propagandalar.

Modern çağda bu, medya manipülasyonu, bilgi kirliliği, gizli ajandalar, dijital şiddet gibi "karanlık" kaynaklarla ilişkilendirilebilir.

2. Düğümlere üfleyenlerin şerrinden (113:4):

Gelenekte büyücüler olarak anlaşılsa da bu ifade mecaz olabilir.

Düğüm: bağ, ilişki, toplum.

Üflemek: bozmak, karıştırmak, zehirlemek.

Modern yorumu: ilişki zehirleyiciler, fitne üreten yapılar, ideolojik manipülasyon, psikolojik yönlendirme (algı operasyonları).

3. Hasetçinin şerrinden (113:5):

Haset: birinin iyiliğini istememek, yok olsun istemek.

Sosyal medyada artan kıskançlık, linç kültürü, kıyaslama baskısı, nefret söylemleri, modern çağın "haset şerri"dir.

Felak Suresi Ne Öneriyor?

“Sabahın Rabbine sığın” — aydınlık, bilgi, açıklık, şeffaflık, umut vurgusu.

Mesaj: Karanlığı sabahın Rabbiyle yen. Bilinçli kal. Uyanık ol.

---

2. en-Nâs Suresi: İçsel Tehlikelere Karşı Zihinsel Temizlik

“De ki: İnsanların Rabbine, Melikine, İlâhına sığınırım.”

(Nâs 114:1–3)

Üçlü Tanıtım: Rab – Melik – İlâh

Rab: Eğiten, geliştiren.

Melik: Otorite sahibi, hükmeden.

İlâh: Kendisine boyun eğilen, sevilen.

Bu üç isim, insanın ruhsal yapısına yönelik bir otorite inşasıdır. Çünkü sure, insanın içine fısıldayan bir varlıktan bahseder:

Asıl Tehlike: “Vesvese”

“Sinsice vesvese verenin şerrinden sığınırım.” (114:4)

Vesvese: Kararsızlık, iç çatışma, zihinsel bulanıklık, ruhsal çürüme.

Sinsilik: Gizli, görünmeyen etkiler — medya, ideoloji, alışkanlıklar, algoritmalar, reklamlar, hatta bazı eğitim sistemleri bile bu şekilde işler.

Göğüslere fısıldar: Kalbi hedef alır, yani kimliğe, niyete, motivasyona saldırır.

“İster cinlerden olsun, ister insanlardan” (114:6)

Kötülük sadece “gaybî” varlıklardan değil, insanlardan da gelebilir.

Nâs Suresi Ne Öneriyor?

İnsan kendi iç sesine, benliğine, zihnine hâkim olmalı.

Sığınılması gereken en yüksek otorite Rab, Melik, İlâh olan Allah’tır — yani dışsal liderlere, ideolojilere, popüler kültüre değil.

Kendi benliğinin ve zihninin otoritesini yalnızca Allah’a vermelisin.

---

3. GÜNÜMÜZDE FELAK VE NÂS NEYİ TEMSİL EDER?

Sure Tehdit Tipi Güncel Yorum Sığınma Stratejisi

Felak Dışsal kötülükler Medya manipülasyonu, haset, karanlık propagandalar Bilgi, uyanıklık, şeffaflık

Nâs İçsel kötülükler Zihinsel kirlilik, içsel çöküş, ideolojik vesvese Tevhidî otorite bilinci, ruhsal temizlik

---

SONUÇ: İki Sure, İki Kalkan – Modern İnsan İçin Zihinsel ve Sosyal Koruma

Felak ve Nâs sureleri, sadece büyüden, nazardan değil; modern çağın görünmez baskılarından, içsel çöküntülerinden, toplumsal yozlaşmalardan korunma duasıdır. Bu sureler, “dua” olmanın ötesinde, zihinsel arınma ve bilinç inşası rehberi olarak okunmalıdır.

İHLAS SURESİ "Samed Kavramı Kur’an’da Ne Anlatır?"

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

“Elem Tera” ve “Eraeytellezî” İfadelerinin Anlamsal ve Bağlamsal Farkları

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Kuran’da İbrahim’in Arayışı ve Dinin Ahlâkî Sınırları

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Dinin Şekillenişi: Tecrübe, Arayış ve İlahi Tashih — İbrahim Kıssası Bağlamında Bir Okuma

Dinî pratikler çoğu zaman gökten doğrudan inen kesin emirler olarak görülür. Oysa Kur’anî perspektifte dinî şekillenmenin, insanın bilinçli arayışına, kültürel geçmişine ve ahlâkî sezgilerine dayalı bir süreç olduğu görülür. İlahi hitap bu sürece ya tanıklık eder, doğrular ya da reddeder. Nitekim İbrahim’in oğlunu kurban etme rüyası da bu bağlamda ele alındığında, insanın kendi anlayışıyla geliştirdiği bir ibadet formunun, ilahi hitap tarafından tashih edilmesini içeren örnek bir vaka olarak öne çıkar.

İbadet Usulleri: İlahi mi, İnsanî mi?

Kur’an'da salât, oruç, kurban gibi ibadet biçimlerinin detayları genellikle insan tecrübesi üzerinden oluşur. Ayetlerde çoğu zaman sadece ilke (örneğin, takva, sabır, yardımlaşma) belirtilir; biçim ise tarihsel süreçte insanların arayışıyla şekillenir. Bu bağlamda insanlık, Allah’a yakınlaşma arzusu ile çeşitli yollar denemiştir: kurbanlar sunmuş, inzivaya çekilmiş, oruçlar tutmuş, hatta bedenini cezalandırmıştır. Ancak tüm bu yöntemler, ilahi vahyin onayına açık deneylerdir. Vahiy bu yolların bazılarını onaylar, bazılarını düzeltir, bazılarını ise tamamen reddeder.

İbrahim’in Rüyası: Kültürel Gölge ve Vicdanî Arayış

İbrahim’in rüyasında oğlunu boğazlamaya yönelmesi (Sâffât 37:102–107), onun Allah’a en değerli olanı sunma arzusuyla şekillenmiş vicdanî bir ibadet arayışıdır. Ancak bu arayış, dönemin bazı kültürlerinde görülen çocuk kurbanı uygulamaları ile bilinçaltı düzeyde bir temas içindedir. Kur’an, İbrahim’in bu rüyasını doğrudan vahiy olarak sunmaz; onun yorumu olarak aktarır:

> “(İbrahim:) 'Oğlum! Rüyada seni boğazladığımı görüyorum. Bir düşün, ne dersin?'” (37:102)

Burada İbrahim’in eylem kararı, mutlak bir emir değil, bir yorumdur. Oğlu da bu çağrıya uyarak teslim olur. Ancak tam o esnada ilahi müdahale gelir ve “büyük bir fidye” ile bu eylem durdurulur (37:107). Bu noktada Kur’an, açıkça şunu öğretir:

> İnsan kurbanı yoktur. Allah rızası için bile olsa insan hayatı kutsaldır.

Bu, sadece bir oğlun kurtarılması değil, bir ibadet anlayışının tashihi ve hatta bir dini zihniyetin reformudur.

Fidyenin Anlamı: Sembol, Tashih ve Ahlâk

Kur’an’da geçen “fidyenin büyüklüğü” (فديناه بذبح عظيم) yalnızca fiziksel bir koçla ilgili değildir. Bu "büyük fidye":

1. İnsanı feda etmeyen yeni bir dinî bilinçtir.

2. Allah’a yaklaşmanın şekil değil, niyet ve ahlâk ile olduğunu vurgular.

3. Eski kültürel uygulamalara karşı ilahi bir sınır çizgisidir.

İbrahim’in sadakati onaylanmıştır, ama eylemi tashih edilmiştir. Böylece Kur’an şunu ortaya koyar: Allah, kendi adına bile olsa insanın akıl dışı ya da ahlâk dışı eylemlerini onaylamaz.

Ruhbanlık Örneği: Dini Aşırılıkların Reddi

Kur’an’da ruhbanlık (rahiblik) da benzer biçimde eleştirilir:

> “Ruhbanlığı ise, Biz onlara yazmamıştık. Allah rızasını kazanmak için kendi uydurdukları bir bid'attı; fakat ona da gereği gibi uymadılar.” (Hadîd 57:27)

Burada yine karşımıza şu ilke çıkar:

İnsan, din adına iyi niyetle bile olsa sınırları aşabilir.

İlahi hitap, bu tür aşırılıkları tashih eder ya da reddeder.

Ruhbanlıkta da amaç Allah’a yaklaşmak idi, ama yöntem vahiyden değil, insanın kendi tasavvurundan doğdu. Bu da dinin asli yolundan bir sapmaya yol açtı.

Sonuç: Dinî Biçimler Sorgulanabilir, İlahi İlke Sabittir

Kur’an perspektifinden bakıldığında:

Dinin özü tevhid, ahlâk, adalet ve teslimiyettir.

İbadet biçimleri ise tarihseldir, kültüre ve tecrübeye bağlı olarak şekillenir.

İnsan arayış içinde olabilir; bu doğaldır. Ama bu arayışın son sınırı vahyin onayıdır.

İbrahim kıssası, insanın içten gelen ibadet isteğiyle yanılabileceğini ama bu samimiyetin Allah tarafından doğru yöne yönlendirileceğini gösterir.

Bu örnek bize şunu öğretir: Her ibadet şekli meşru değildir. Sadece ilahi ilkeye uygun olan kalıcılaşır.

> Din, yalnızca Allah’a aitse; onun adına yapılan her şeyin Allah’tan onay alması gerekir.

İbrahim gibi düşünmek, sadece Allah için yapmak değil; Allah'ın rızasına uygun olanı yapmaktır.

İLGİLİ YAZILAR 🔻

· SURELER "şaşırtan tespitler"

· KISSALAR 🌀

Bakara’daki “Dirilme” Teması 🧩

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Bakara Ekonomisi "Kurban Edilen Put, Dirilen Vicdan"

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Buzağıyı Erit, Bakara’yı Kes 🐂

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Bakara ve Buzağı Kıssaları Ne Anlatıyor 🐂

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Hümeze "Gösteriş, Servet ve Alay"

Gösteriş, Servet ve Alay: Kur’an’da Modern Narsisizmin Anatomisi

1. Vay hâline her hümeze’ye, lümeze’ye!

Bugünün diliyle:

Sosyal medya yorumlarıyla iğneleyen, ekran başından alay eden, küçümseyenlere yazıklar olsun.

“Hümeze” ve “lümeze” artık sadece bire bir ilişkide değil; bu çağda trolleme, karalama kampanyaları, itibar suikastları şeklinde yaşıyor.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın. Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Nebî Eşlerine Evlenme Yasağı

Nebî Eşlerine Evlenme Yasağı: Kur’an Bağlamında Bir İnceleme

Kur’ân’da Hz. Muhammed’in eşlerine dair özel hükümler içeren bazı ayetler yer almaktadır. Bu hükümlerin en dikkat çekici olanlarından biri, Nebî’nin vefatından sonra eşlerinin başka biriyle evlenemeyeceğine dair getirilen yasağı konu alan ayettir:

“Peygamberin hanımlarının, ondan sonra başka birisiyle evlenmeleri helâl değildir. Bu, Allah katında büyük (bir günahtır).”(Ahzâb 33:53)

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Kur’an’a Eş Koşan Müşrikler: Tevhidin İhlali Olarak Modern Şirk

1. Giriş: Şirk Nedir, Kim Müşriktir?

Kur’an’da en ciddi uyarılar şirk kavramı üzerinden yapılır. Çünkü şirk, Allah’a özgü olan bir niteliğin, yetkinin, hükmün ya da otoritenin başkalarına verilmesidir. Müşrik ise bu eylemi bilerek ya da bilmeyerek yapan kişidir. Dolayısıyla müşrik, yalnızca putlara tapan bir figür değil, aynı zamanda Allah’ın kelamına başka kaynakları eş tutan kişi olarak da tanımlanabilir.

---

2. Kur’an’a Eş Koşmak: Yeni Nesil Şirk

Bugün şirk, çok daha rafine, gizli ve kültürel hale gelmiştir. Putların yerini kitaplar, kavramların yerini geleneksel söylemler, tanrıların yerini ise otorite figürleri almıştır. Kur’an ise bu dönüşümü öngörerek, ilahi kelâmın yetkisini başka hiçbir kaynakla paylaşmamamızı öğütler:

“Allah’tan başka bir hakem mi arayayım? Hâlbuki O size Kitabı ayrıntılı olarak indirmiştir.”(En’âm 6:114)

Bu ayet, dini konuda başka otoriteleri "hakem" edinmenin şirk olduğunu açıkça belirtir. O halde "Kur’an’a eş koşmak", Allah’ın tek otoritesi olan kelamına başka kaynakları eşit ya da üstün görmektir.

---

3. Müşrikliğin Modern Yansımaları

📌 a. Kitapla Şirk: Kur’an’ın Yanına Hadis, Mezhep, Tasavvuf Metinleri Koymak

Allah, kitabını “detaylandırılmış, açıklanmış, açıklayıcı” (mufassal, mübin, tibyân) olarak tanıtır. Buna rağmen insanlar Kur’an’ı "yetersiz" görüp, açıklayıcı başka kitaplara yönelir:

“Size Kitapta hiçbir şeyi eksik bırakmadık.” (En’âm 6:38)

Kur’an’ı eksik görmek, Allah’ı eksik görmekle eşdeğerdir. Bu, modern şirk biçimidir.

📌 b. Otoriteyle Şirk: Dinî Konularda Allah’tan Başkasını Meşru Kaynak Edinmek

“Onlar bilginlerini ve din adamlarını Allah’tan başka rabler edindiler.” (Tevbe 9:31)

Buradaki "rab edinme", yalnızca tapınmak değil; o kişilerin hükümlerini Allah’ın hükmüne denk kabul etmektir.

📌 c. Ritüelle Şirk: Allah’ın Emretmediği Uydurma İbadetler

İbadet, yalnız Allah için yapılır ve ancak Allah tarafından belirlenir. Kur’an’da olmayan birçok ritüel (silsileli zikirler, türbe adakları, vesile arayışları), şirk kategorisine girer:

“Dinde Allah’ın izin vermediği şeyleri onlar için din kıldılar.” (Şûrâ 42:21)

---

4. Neden Fark Edilmez? Gizli Şirk

Kur’an’da “çoğu Allah’a inanır ama yine de şirk koşar” (Yûsuf 12:106) ifadesiyle bu çelişki dile getirilir. Çünkü insanlar şirk yaptıklarını sanmazlar; Allah’a yakınlaştıklarını düşünürler:

“Biz onlara, bizi Allah’a yaklaştırsınlar diye kulluk ediyoruz.” (Zümer 39:3)

Bugün birçok kişi hadisleri, mezhepleri veya şeyhlerini “Allah’a götüren vesile” saymaktadır. Oysa bu düşünce, farkında olmadan yapılan bir şirktir.

---

5. Tevhid: Allah’ı ve Kur’an’ı Tek Otorite Kabul Etmektir

Kur’an’a göre tevhid yalnızca “Allah vardır” demek değildir. Aynı zamanda:

Yalnızca Allah’ın koyduğu hükümleri geçerli saymak (Yûsuf 12:40)
Yalnızca Kur’an’ı dinin ölçüsü ve kaynağı kabul etmek (Ankebût 29:51)
Din adına söylenen her sözü Kur’an terazisinde tartmak (Hucurât 49:6)

İşte bu bilinçle yaşamak gerçek tevhidden sapmamak demektir.

---

6. Sonuç: Kur’an’a Eş Koşmamak İçin Ne Yapmalı?

Dini yalnız Kur’an’dan öğrenmeli
Kur’an’a "yetmez" demekten kaçınmalı
Hiçbir kaynağı Kur’an’la eşitlememeli
Allah’ın sözünü insanların sözüyle tartmamalı

---

Kuranda Konuşan Ölü Bedenler ☠️

Kur’an’da Konuşan Ölü Bedenler: Varlık, Bilinç ve Hakikatin Şahitliği

Kur’ân, insanın ölüm sonrası dirilişi ve hesap verme anını anlatırken, klasik antropomorfik anlatım kalıplarının ötesine geçerek, ölü bedenin kendi uzuvlarıyla konuştuğu çarpıcı bir sahne çizer. Bu sahneler sadece ahiret tasvirleri değil; aynı zamanda varlık-bilinç-hakikat ilişkisinin temel kavramsal çözümlemeleridir.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Kavram Çiftleri Üzerinden Varlık ve Bilinç İnşası ⛓️

Kur’an’da sıkça karşılaşılan kavram çiftleri—iman–küfür, nur–zulmet, yaş–kuru, ins–cin gibi—yalnızca dilsel bir retorik değil, aynı zamanda varoluşun çift kutuplu yapısına işaret eden derin bir anlam sistematiğidir. Bu makale, Kur’an’daki “ikilik” (zıtlık, karşıtlık, tamamlayıcılık) ilkesinin hem epistemolojik hem ontolojik işlevlerini ortaya koymakta ve bu ikiliklerin nihayetinde nasıl “bütünlük” fikrine yöneldiğini incelemektedir.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

📘 Kur’an’da Kavram Çiftlerinin Sistematik Analizi

1. Giriş: Kavram Çifti Nedir?

Kur’an’da anlamlar çoğu zaman karşıtlar, zıtlar veya tamamlayıcı çiftler üzerinden inşa edilir. Bu çiftler, hem eğitici (didaktik) hem de ontolojik (varlıksal) bir işlev görür.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Lütfen her ifadeyi Kur’an’ın bütünüyle değerlendirin; ayetlerin rehberliğinde tartın, ölçün ve doğrulayın.

Hakikatin tek ölçüsü Allah’ın kitabıdır. Yanlış varsa bize, doğru varsa Allah’a aittir.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

1. Salât Vakitleri: Kur’anî Belirleme ve Prensipler 🌗

Kur’an, salât ibadetini günün belirli zamanlarına yerleştirir. Bu vakitlerin her biri, farklı bilinç ve manevi yoğunluk düzeyleriyle ilişkilidir.

Hûd Suresi 114. ayet

“Gündüzün iki ucunda ve gecenin yakın saatlerinde salâtı ikame et. Çünkü iyilikler, kötülükleri giderir. Bu, hatırlayanlar için bir öğüttür.” (Hûd 11:114)

a. Sabah Salâtı

“Sabah salâtına şahit olunur.” (İsrâ 17:78)

Vakit: Güneşin doğmasından önce.
Eylem: Kur’an sesli okunur. “Şahadet edilir” ifadesi, bu vaktin sesli kıraate işaret ettiğini gösterir.

b. Akşam Salâtı

“Güneşin kaymasından karanlığın basmasına kadar salât ikame et.” (İsrâ 17:78)

Vakit: Güneşin batımı ile karanlığın çökmesi arası.
Eylem: Sesli kıraat. Akşam vakti, toplumsal bilinçlenmenin sembolüdür.

c. Cuma Salâtı

“Salât çağrısı yapıldığında Allah'ı anmaya koşun.” (Cum‘ah 62:9)

Vakit: Gündüz, muhtemelen öğleye yakın.
Eylem: Salât cemaatle yapılır. Dıştan sesli icra edilir, toplumsal çağrı niteliğindedir.

d. Yatsı Salâtı (Nebevî Özellik)

“Gecenin bir kısmında, sana mahsus nafile bir salât olarak uyan.” (İsrâ 17:79)

Vakit: Gece yarısından sonra.
Eylem: Sesli kıraat. Peygambere özel olmakla birlikte, ümmet için de örnek teşkil eder. Müzemmil Suresi'nde (73:1-6) bu vakit ayrıca vurgulanır.

2. Tesbih Vakitleri: Sessizlik ve İçsel Bilinç

Tesbih, Kur’an’da içsel bir yöneliş olarak öne çıkar ve bazı vakitlerde özellikle teşvik edilir.

a. Sabah ve Akşam

“Rabbinin adını sabah akşam an.” (İnsân 76:25)

Eylem: İçsel zikir ve tefekkür. Kur’an dıştan sesli okunmaz.

b. Gün Ortası ve Gün Sonu

“Göklerde ve yerde hamd O'nadır: günün sonlarında ve öğleye eriştiğinizde.” (Rum 30:18)

Vakit: Öğle ve ikindi.
Eylem: Tesbih ile içsel zikir. Bu vakitler, salât değil, tesbih vakti olarak vurgulanır.

c. Gecenin Derinliği

“Geceleri secde ederek ve ayakta durarak ibadet eden...” (Zümer 39:9)

Eylem: Salât ile birlikte derin tefekkür. Sessizlik ve içsellik hâkimdir.

3. Mahremiyet, Salât ve Günlük Hayatta Zaman Bilinci

Kur’an’da gündüz, çalışmanın ve dağılmanın zamanı olarak tanımlanır:

“Gündüzü geçiminiz için yarattık.” (Nebe 78:11)

Gece ise dinlenme ve manevî yoğunluk vaktidir:

“O, geceyi sizin için örtü, uykuyu dinlenme, gündüzü ise geçim vakti yaptı.” (Furkân 25:47)

Kur’an’da mahremiyetle ilgili dikkat çeken ayetlerden biri Nûr 24:58’dir:

“Ey iman edenler! Ellerinizin altında bulunanlar ve sizden henüz ergenlik çağına ulaşmamış olanlar, sizden üç vakitte izin istesinler...”

Mahrem vakitler:

Sabah salâtından önce
Öğle sıcağında elbise çıkarıldığı vakit
Akşam salâtından sonra

Dikkat edilirse, burada öğle vakti “salât” değil, bir “istirahat ve mahremiyet” anı olarak yer alır.

4. Özet Tablo: Kur’an’da Salât ve Tesbih Vakitleri

Sonuç: Kur’anî Zaman Bilinci ve Manevî Ritim

Kur’an’da salât, günün belirli vakitlerine yerleştirilmiş, bilinçli bir duruş ve manevî yöneliş olarak takdim edilmiştir. Sesli kıraatle icra edilen sabah, akşam ve cuma salâtları toplumsal bilinçlenme amacı güderken; tesbih, sessiz ve içsel bir bilinç inşasının aracıdır.

Peygamber’e özel kılınan gece yatsı salâtı, ümmete model teşkil eder ve manevi yoğunlaşmanın zirvesi olarak tanımlanır. Nebinin hayatta olması ve Kuran okumalarından daha fazla yaralanmayı hedefler. Nebi vefatı sonrası uygulamalarda Kuranın öğrenilmesi için Teravih namazı oluşturulmuştur. Bu ritmik ibadet düzeni, sadece bireysel arınmayı değil, toplumsal huzuru ve dengeli bir hayat akışını da hedefler. Kur’an, zamanı Allah’ın ayetlerinden biri olarak konumlandırır ve insanı, bu ayetle uyum içinde yaşamaya çağırır.

Tezekkür Yolculuğu: Ademoğullarının Kurban ile Yüzleşmesi 🐏

Kurban, tarihsel bir ritüel olmaktan çok daha derin bir çağrıdır. Kur’an, kurbanı yalnızca bir hayvan kesme töreni olarak değil, insanın içsel bir yüzleşmeye, bilinçli bir adanmaya yöneldiği bir tezekkür yolculuğu olarak sunar. Bu yolculuk, sadece belli bir mekânda yapılan fiziksel ibadet değil; aynı zamanda zihinsel, ahlaki ve toplumsal bir farkındalık eylemidir.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

ASR SURESİ VE MANİFESTOSU

وَالْعَصْرِ

Zamanın, çağın, toplumsal evrenin üzerine yemin olsun!

> “Asr” sadece saat gibi akan kronolojik zaman değil, aynı zamanda çağın ruhu, insanlık tarihinin bir dönüm noktası, yoğunluklu bir bilinç anıdır.

Bir çağın vicdanı gibi düşün.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

KURANDA FAKİR " Omurgası kırılmış"

“Fakir” kavramı Kur’an’da sadece ekonomik bir yoksulluk değil, çok daha derin bir varoluşsal durum olarak ele alınır. Aşağıda bu kavramın etimolojisi, Kur’an’daki kullanımı ve anlam katmanları üzerine detaylı bir analiz yapalım.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Facir 4 🔹 Dijital Çağda Fücûr

Dijital Çağda Fücûr: Sınır Tanımazlığın Yeni Yüzü

Kur’an’da “fücûr”, fıtratın örtülmesi, bozulması ve insanın kendisini hakikatten uzaklaştırması anlamına gelir. Dijital çağ ise bu süreci yalnızca bireysel bir sapma değil, algı mühendisliği ve kimlik aşındırma mekanizmaları üzerinden sistemli bir şekilde yürütmektedir.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

🗝 KONU BAŞLIKLARI 🔻

Facir 3 🔹 Ahlâki Çürümenin Kodları

Fücûrun Modern Yansımaları: Ahlâki Çürümenin Kodları

Modern çağ, insana büyük teknik imkânlar sunarken aynı anda onu derin bir anlamsızlık ve sınırsızlık krizine sürüklemiştir. Kur’an’da “fücûr” olarak tanımlanan ahlâki çözülme, bugün çok daha karmaşık ve sistematik formlar almıştır.

UYARI / HATIRLATMA

Bu metinlerde yer alan görüş, yorum ve çıkarımlar, beşerî çabanın bir ürünüdür.

Diğer kategorize edilmiş yazılarımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

Bu Blogda Ara

7 Haziran 2025 Cumartesi

6 Haziran 2025 Cuma

Dinin Şekillenişi: Tecrübe, Arayış ve İlahi Tashih — İbrahim Kıssası Bağlamında Bir Okuma

5 Haziran 2025 Perşembe

Gösteriş, Servet ve Alay: Kur’an’da Modern Narsisizmin Anatomisi

Kur’an’a Eş Koşan Müşrikler: Tevhidin İhlali Olarak Modern Şirk

Kavram Çiftleri Üzerinden Varlık ve Bilinç İnşası ⛓️

📘 Kur’an’da Kavram Çiftlerinin Sistematik Analizi

1. Giriş: Kavram Çifti Nedir?

1. Salât Vakitleri: Kur’anî Belirleme ve Prensipler 🌗

a. Sabah Salâtı

b. Akşam Salâtı

c. Cuma Salâtı

d. Yatsı Salâtı (Nebevî Özellik)

2. Tesbih Vakitleri: Sessizlik ve İçsel Bilinç

a. Sabah ve Akşam

b. Gün Ortası ve Gün Sonu

c. Gecenin Derinliği

3. Mahremiyet, Salât ve Günlük Hayatta Zaman Bilinci

Mahrem vakitler:

4. Özet Tablo: Kur’an’da Salât ve Tesbih Vakitleri

Sonuç: Kur’anî Zaman Bilinci ve Manevî Ritim

Tezekkür Yolculuğu: Ademoğullarının Kurban ile Yüzleşmesi 🐏

4 Haziran 2025 Çarşamba

Bu Blogda Ara

Blog Arşivi